ලෝකල් ඩෙනිස් ලිලී

මම ආශ්වාදයෙන්ම මතක් කරන කාලයක් තමයි කොටුවේ පිට්ටු බම්බු තුනේ වැඩ කරපු අවුරුදු දෙක.  තට්ටු තිස් දෙකක් උස ලංකා බැංකු ගොඩනැගිල්ල හදල තියෙන්නේ රුපියලේ කාසි ගොඩක් එක උඩ  එක තිබ්බම එන හැඩේට . ඒත් ඒකට  හැමෝම කිව්වේ කොටුවේ පිට්ටු බම්බුව කියලා. 1996 විතර වෙනකං ඒක තමයි ලංකාවේ තිබ්බ උසම ගොඩනැගිල්ල . කොටුවේ  ලෝක වෙළඳ මධ්‍යස්තාන නිවුන් ගොඩනැගිල්ලට තමයි ඉන් පස්සේ ඒ තැන අයිති උනේ තවත් අවුරුදු කීපයක් යනකං. ඒ ගොඩනැගිලි දෙකට තට්ටු තිස් අට ගානේ තිබුනා .

කවුරුත් විශ්වාස කරාවිද මන්දා  මම ඔය තට්ටු තිස් දේකේ හා තිස් අටේ බිල්ඩින්  තුනේම පිටත බිත්ති  පුරාම ඇවිදලා  තියෙනවා . ඇවිදිනවා කිව්වට් එහෙම හරස් අතට ඇවිදින්න බෑනේ  මකුළුවෙක් වගේ . ඒ ඇවිදිල්ල කෙරුනේ වහල මුදුනින්  කේබල්  වලින් එල්ලාපු කුඩුවක  නැගගෙන. සිංහලෙන් කිව්වේ ගොන්ඩෝලා එක . මේවයේ ගිහින් තමයි පිටත බිත්තියේ ජනෙල් වීදුරු  නැත්නම් ඇලුමිනියම් තහඩු සවි කරන්නේ , සීල්  කරන්නේ, පරීක්ෂා කරන්නේ

තට්ටු තිස් අටේ ගොඩනැගිලි දෙකේ වැඩ තමයි ඉස්සෙල්ලේම කරන්න  පටන් ගත්තේ . ඒ  වෙනකොට ගොඩනැගිල්ලේ සැහෙන තට්ටු ගානක් දෙස් විදෙස් සංවිධාන හා  සමාගම් විසින් කුලියට අරන් තිබ්බා.  කොටි බෝම්බ වලින්  ගොඩනැගිල්ලේ පිටත  ඇතුලත  හානි වෙලා තිබ්බත්, සමහර තට්ටු වල කන්තෝරු පවත්වාගෙන ගියා.

මේ පැත්තම අධි ආරක්ෂක  කලාපයක් වෙලා තිබ්බේ. විශේෂ හැඳුනුම්පතක් තිබ්බ උදවියට  විතරයි ඇතුළු වෙන්න පුළුවන් වුනේ.  සිංගප්පුරු සමාගමකට අයිති  බිල්ඩිමේ දේශීය හා ජාත්‍යන්තර ආයතන ගණනක කාර්යාල   තිබුන නිසා අලුත්යාවැඩියාවටත් ඒ වගේම විශේෂත්වයක් දීලා තිබ්බා.වැඩ කොන්ත්‍රාත්  දීලා තිබ්බේ විදේශ සමාගම්වලට . කම්කරුවෝ හැටියට ගත්තේ පුහුණු කාර්මිකයෝ. ඉංජිනේරුවෝ, කලමනාකාරයෝ සයිට් එකට බැහැලාම වැඩ  කළා .

ඩෙනිස් ඕස්ට්‍රේලියන් ජාතික ඉංජිනේරුවෙක්. හරිම සුන්දර  මිනිහෙක්. ඒ කාලේ ප්‍රසිද්ධ ඕස්ට්‍රේලියානු ක්‍රිකට් ක්‍රීඩකයෙක් හිටිය ඩෙනිස් ලිලී කියල . ඊට සමාන හැඩරුවක් තිබ්බ නිසා අපේ යාළුවාත් ඒ නමින් ඇමතුවට  ඔහුගේ මුල් නම වෙන  එකක් .  ඩෙනිස්ට කවදාවත් වටේ පිටේ ඉන්න අනිත් අය කාල නැත්නම් තනියම කන්න බෑ . ඔය ගොල්ලෝ   කාලද ? නැත්නම් එන්න කෑම කන්න'  ඒ වගේම ආචාරශීලීයි.

ඩෙනිස් හා හා පුරා කියල වැඩබිමට ආපු දවසෙම ආගන්තුක සත්කාරයක් හැටියට  කඩේකින් සීතල බීම බෝතලයක් ගෙන්නලා දුන්නා අපේ ගෝලයෙක් වෙච්ච ගුණසිංහට කියල .   අපේ සයිට් ඔෆිසියේ බෝතල් අරින අඬු  එහෙම තිබ්බේ නැති නිසා කඩෙන්ම  බෝතල් මුඩිය ඇරලා ආපහු යන්තම් වහගෙන තමයි ගේන්නේ.

බීම බෝතලේ  ගුණසිංහගේ  දෝතින්ම දුන්න ගමන් ඩෙනිස් ස්තුති පුර්වකව අතට ගත්තා. අලුත් දේශගුණයේ දාඩිය බේරෙමින් සිටි ඔහු පිපාසෙන් පෙළෙන  බව පෙනුනා  .

ඔහු වට පිට බලල  මේක අරින්නේ කොහොමද කියන ප්‍රශ්නය ඉඟියෙන්  ප්‍රකාශ කළා

වහා ඉදිරිපත් වෙච්ච ගුණසිංහ ' ගිව් සර්. ගිව් සර් කියල  බෝතලේ අතට අරන් මුඩියේ යටි පැත්තට මාපටැඟිල්ලේ නියපොත්තෙන්  උඩුකුරු තට්ටුවක් දැම්මා . බීම බෝතල් මුඩිය  උඩින් විසි වෙලා ගිහින් බිමට වැටෙද්දී ඩෙනිස්ක්ගේ ඇස් පුදුමෙන් ලොකු වෙලා ගුණසිංහගේ දෙපතුලේ ඉඳන් ඔලුවට එනකන් සම්පුර්ණ ස්කෑන් බැල්මක් දැම්මා.

මිනිහට හිතෙන්න ඇති ලංකාවේ ඉන්නේ මාරම වැඩකරුවෝ කියල .
මම ඉතින් කියන්න ගියේ නෑ මේ බෝතලේ  කඩේදී ඇරලා අතින් තද කරලා ගෙනාපු එකක් කියල .

මේ වැඩෙන් පස්සේ  ඩෙනිස්ට   හිතට අල්ලලාම  ගිය ගෝලයෙක් වුනා  ගුණසිංහ .

ඒත් ඩෙනිස් එක්ක ගුණසිංහ තදින්ම අමනාප වූ දවසක් තිබුනා  .
එකට හේතු වුනේ ඩෙනිස් තව කෙනෙකුට  ' ලෝකල් වර්කර්ස්' කියමින් ගුණසිංහලා පෙන්වා මොකක්දෝ කියා තිබීමය.

ගුණසිංහ පැමිණිල්ල ඉදිරිපත් කරේ මට.

'මහත්තය බලන්න ඩෙනිස්  මහත්තය අපිට ලෝකල් මිනිස්සු කිව්වා . අපි මේ  මහන්සි වෙලා වැඩ කරාට නම්බුකාර මිනිස්සු.  එයාට කියන්න අපි ලෝකල් මිනිස්සු නෙවෙයි කිය'ල .

'ලෝකල් කියන්නේ මේ  රටේම  කියන එකනේ ගුණසිංහ'  කියා කොච්චරක්වත් කිව්වට ඔහු පිළි  ගත්තේම  නෑ '

තව දවසක් ඕස්ට්‍රේලියාවෙන් ගෙනා  කොන්ක්‍රීට් විදින  කටුවක් අරගෙන ගුණසිංහ  මා ලඟට ආවා.
සර් මේ කට්ට ' ලෝකල් ' එකක් නිකම්ම කැඩෙනවා. මේ සැරේ ගෙනල්ලා තියෙන්නේ ලෝකල් බඩු .

'නෑ නෑ  ඔය ඕස්ට්‍රේලියන් කන්ටේනරේක අනිත් බඩුත් එක්ක  ආපු  ඒවා'. අපේ ඉස්ටෝ කීපර් කිව්වා.
' එහෙනම් ඒවා ඕස්ට්‍රේලියාවේ ලෝකල්' බඩු වෙන්න ඇති'  කියාගෙන ගුණසිංහ එතනින් ඉවත්ව ගියේ හිතේ සතුටකින් නොවෙයි.

මේ  සිද්දී දෙක නිසා ගුණසිංහ ' ලෝකල්' නමින් ගරු නාමයක් ලැබුවා.

මේ ලෝකල්ට අමතරව ඩෙනිස් විසින් හදිසි වැඩ වලට හවුල් කර ගත්ත අනෙක් උදව්කරු උනේ ඔම්ලට්

ඔම්ලට්ට ඒ නම දීලා තියෙන්න  කම්කරු පිරිසමයි .

ඒ කතාව ගුණසිංග දවසක් මට මෙහෙම කිව්වා

මහත්තයා දවසක් අපි  රෑ වැඩකරපු දවසක අට දෙනෙක් කෑමට හිටිය . කෑම  නමයක්ම එවලා තිබ්බා .  මහන්සියේ වැනි වැනී හිටිය මහත දෙහෙත ලාල් ගිහිල්ල අන්න අර බැම්ම  උඩ වාඩිවෙලා කෑම එක දිග ඇරගෙන තනියම කැවා .පස්සේ  ලාල් අහනවා 'මොනාද බං අර   රොටී වගේ ජාතිය . මරු රහයිනේ'  කියල.
 අපි ඇහුවා  මොන රොටිද නිකම්ම නිකම් එළවලු බත් නේ තිබ්බේ .
පස්සෙයි වැඩේ ආරංචි උනේ කඩෙන්  එවලා තියෙන්නේ ඔම්ලට් කෑම අටක්. ඔම්ලට් අට වෙනම පාර්සලෙක ගෙනල්ලා.

දෙයියෝ සාලේ ඔම්ලට් අටක් කාලා මරු රොටී පාර තමයි කියපු හාදයාට එදා ඉඳන් ඔම්ලට් කියන එක අහන්නත් දෙයක්ද .

ඔය ඩෙනිස්  ඕස්ට්‍රේලියාවේ ඉඳන් ලංකාවට  ඇවිල්ල තියෙන්නේ පිලිපීනය හරහා. එහෙ සති දෙක තුනක් කැරකිලා හොයාගෙන තියෙනවා අපුරු බිරිඳක් .

මේ  අලුත් යුවල  ලකාවට ඇවිත් පුංචි තට්ටු නිවාසෙකින් ගෙයක් කුලියට අරන් සන්තෝසෙන් හිටියා.

ඩෙනිස් දවසක් හැන්දෑ වෙද්දී  නොසන්සුන් වෙලා . අපි කොහොමත් සමහර දවස්වල රෑ  එකොළහ  විතර වෙනකම් වැඩ කරනවා  ඉලක්ක කරපු වැඩ ඉවර කර ගන්න.

ඩෙනිස් මට පින්සෙන්ඩු උනා  .  'මේ වැඩ ටික ඔයාට තනියම බලා ගන්න පුලුවන්ද ? මම  අද කලින් යන්ටෝනි . අපේ වයිෆ්ගේ උපන් දිනේ . එයා බලා ඉන්නවා  මාත් එක්ක  ක්ලබ් යන්න' .
'ඉතින් යන්න '. මම කිව්වා .

ඒත් ඩෙනිස් ගියේ  නෑ . දිගට හරහට කෝල්  එනවා  ගෙදර උන්දැගෙන් .
'මම මේ ටික බලා ගන්නම් ඩෙනිස් යන්න '. මම දිගටම කිව්වා
එත් වැඩක් පටන් ගත්තම ඩෙනිස්  ඒක  දාලා යන්නේ නෑ ඉවර වෙනකම් .

කොහොම කොහොම හරි රෑ නවයත් පහු වෙද්දී ඩෙනිස්  පිටත් උනා . මම ගිහින් එන්නම් කියල .

මෙන්න පැයක් ගියේ නෑ ඩෙනිස්  ආපහු ආවා මූණ රතු කරගෙන .
'මොකද මේ.  බර්ත් ඩේ පාටිය කල් දැම්මද?  මම ඇහුවා .

ඩෙනිස් මාව සයිට්  ඔෆිස් එකට  ඇදගෙන ගියා .
බෑග් එකෙන්  ගත්තා ප්ලාස්ටික් කෝප්ප  දෙකකුයි  විස්කි බෝතලෙකුයි.

බොමු !

'ඩෙනිස් මෙතැන  සයිට් එකේ බොන්න තහනම්. අනික මමත් තනියම වාහනේ එලවාගෙන ගෙදර යන්නත්  ඕනි තව  ටිකකින්'

ඒක නෙවෙයි මොකද ගිය පයින්ම ආවේ ?

'වැඩක් නෑ' .
ඩෙනිස් විස්කි අඩියක් පුරවලා උගුරට හලා ගත්තා

"ඒකී බලන් ඉඳල බැරි තැන ලියුමක් ලියල තියල ගිහින්"

ඉතින් හෙව්වේ .නැද්ද ?
'ඔය කොහේ හරි ගිහිං  එන් නැතැයි'.  ඩෙනිස් දිගටම බිව්වා.

දවසක් විසි අට වෙනි තට්ටුවේ තියෙන වැඩකට හදිස්සියේ යන්න වෙලා.  බිල්ඩිමේ සමහර කන්තෝරු  කාමරවල සීමිත  වෙලාවයි වැඩ කරන්න අවසර ලැබුනේ,  අපිම සවි කරපු දොරක ජනේලෙක අඩු පාඩුවක් හදන්න ලොක්  එකක් මාරු කරන්න  වගේ හදිසි වැඩවලට ඩෙනිස්  අරන් යන  ගෝලයෝ දෙන්න තමයි ඔම්ලට් හා ලෝකල්.

මේ ගොඩනැගිල්ල දෙපාරක් ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාරවලට මුණ දීලා තිබ්බ නිසා ආරක්ෂක අංශයට ලොකු බලයක් තිබ්බා. උඩට යන ලිෆ්ට් වලින් විදේශිකයන් හා නිලධාරීන්ට යන්න ලිෆ්ට් හතරක් තිබ්බ. සේවකයන්ට යන්න හා  බඩු ගෙනියන්න වෙනම සේවා ලිෆ්ට් දෙකක් තිබ්බා.

ගෝලයෝ දෙන්නා  සේවා ලිෆ්ට් එකේ යන්න හැදුවත් ඩෙනිස්  වැඩේ හදිසිය නිසා නිලධාරී ලිෆ්ට් එකේම යමු ඔන්නොහෙ  කියලා දෙන්නත් එක්ක එතැන පෝලිමට ගියා. ඉහළ පහළ යන  සෙනගේ හැටියට විදුලි සෝපාන තිබ්බේ අඩුවෙන්. කීපයක්ම හානි වෙලා.

ඕවරෝල් ඇඳ ගත්ත, දුවිලි හා දාඩිය ගඳ  කාර්මිකයන් දෙන්නා තමන් සමග ලිෆ්ට් එකේ යනවට  මගීන් කිසිවෙක් කැමති පාටක් පෙන්නුවේ නෑ.  නගින්න බලාගෙන ඉන්න පිරිස  මේ දෙන්නගේ ඇඟේ නොගෑ වී ඉන්න මහන්සි ගත්තා.
ඔවුන්ටත් වඩා ඒ වැඩේට  විරුද්ධ උනේ එතැන හිටි ආරක්ෂක නිලධාරියා.
 
'ඔය දෙන්නා සර්විස් ලිෆ්ට් එකේ යන්න' .ඔහු සැර  වුනා.

අපේ ගෝලයෝ දෙන්නා අනිත් පැත්තට යන්න හැදුවා .
ඩෙනිස්  ඔවුන්ට යන්ට නොදී නවත්තා  ගත්තා.

ලිෆ්ට් එක ආවා. දොර අරුනා. සයිට් ඉංජිනේරුවා උනත් හොඳින් හැඳ පැළඳගෙන සිටි ඩෙනිස්  පැනපු ගමන් ලෝකල් හා ඔම්ලට්  දෙන්නගේම කරවල්ටවලට අත් දෙක දා ගත්තා.
ඔහු ඒ දෙන්නාත් ඇදගෙනම ලිෆ්ට් එකට ගොඩ උනේ වැදගත් පහේ මගීන් පිරිස අතරින් ඉඩක් හදාගෙන .

 ලිෆ්ට් එකේ දොර වැහුනා .


(මේ තමයි  මගේ සියවැනි පෝස්ට් එක)

Photo: alchetron.com/