කොස් නෝක්කාඩුව

අපේ ආච්චිලා වත්තේ තිබු කොස් ගස් රාශිය අතරින් එක්තරා සුවිශේෂ ගසක් තිබිණි. ආතර් වී දියෙස් කොස් මාමා පානදුරේ සිට තැපෑලෙන් රටපුරා බෙදු ඇටවලින්  බිහි වූ පැණි වරකා ගස මේ සුවිශේෂ ගසයි.මේ ගහේ කොස් හා වරකාවල රස ගැනත් කොස් මාමා ගැනත් අම්මා වරින් වර පුරාජේරු කිව්වා මට මතකය.

තව අපේ ඉස්කොලේට ගාල්ල පැත්තෙන් පැමිණි කෝදාගොඩ නම් ඉස්කෝලේ හාමිනේ කෙනෙක්  අම්මාට ගෙනත් දුන් කොස් ඇට කිහිපයක් නිසා මරු පැණි වරකා ගස් දෙකක්ද අපේ වත්තේ හැදුණි .
මේ ගසේ පළගන්නා කොස් ගෙඩි ඉදීගෙන එද්දී  පැත්ත පලාතම සුවඳ හමයි. හැන්දෑවට රෑකුමරිය මල් සුවඳ හා මුසු වූ පැණි වරකා සුවඳ සුර විමනක සුවයක් ළමා අපට ගෙනත් දුන්නේය. කෝදාගොඩ හාමිනේ ගෙනත් දුන් ගස්වල ඉදුණු ගෙඩියේ මදුලු රෝස පැහැතිය. රස ඉතා ඉහළය.

අපි ගඟේ නාන්නට ගොස් ආපසු එද්දී ගොඩක් වෙලාවට ආච්චී කොස් පළුවක් ගෙදර ගෙන එන්නට දෙයි. ආච්චිගේ කුස්සියේ හැලියේ ඉතිරි වී තිබු කොස් වෑන්ජනයෙන් කොටසක් හීල් බත් සමග ගිලින්නට ඉඩ ලැබෙන්නේද ඒ වගේ වෙලාවටය.

ඒ කාලේ ගමේ ගෙවල් අතර නිරන්තරයෙන් හුවමාරු වූ තෑගී භාණ්ඩයක් වුනේ බෙලෙක් පිගානකට බෙදා කෙහෙල් කොළෙන්  වැසූ කොස් වැන්ජනයකි. නැත්නම් කොස් පලුවක් හෝ වරකා බෑයකි.

1970 දශකයේ මැද රටේ පැතිරුණු සාගත කාලයේ අපේ ගම්මුන්ගේ ජීවිත ගැට ගසා ගැනීමට සහය වූ මහා පුණ්‍යවන්ත ගසකි කොස් ගස.

කොස් ගෙඩියටද ජීවන චක්‍රයක් තිබේ .පනා ගැට ,ගැට පොලොස්, පොලොස්, ලියන් පොලොස්, දඬු කොස්. කොස් , මදක් ඉදුණු දුඹුල් කොස් තමයි ඊළඟට වල හෝ වරකා වෙන්නේ.

අපේ ගමේ ගෙදර කොස් කපද්දී අම්මාට රිලවුන්ගෙන් කරදර පැමිණේ. වතාවක් අම්මා සීරුවෙන් කැපූ ද කොස් මදුළු  වට්ටියක්ම රිලවුන්ගේ හොරා කෑමට ලක් විය. උන්ට හොඳ පාඩමක් උගන්නන්නම් කියා අම්මා  ඊළඟ දවසේ කලේ කොස් මදුලු ටිකකට මිරිස් කුඩු පුරවා ඒ වට්ටියටම දමා තැබීමය.

මට්ටු වුනේ අම්මාමය. රිලවුන් කොස් වට්ටිය එදත් හොරකම්  කරගෙන ගොස් පෙරළු සපු කොටය උඩ වාඩි  වී මිරිස් කුඩු කොටයේ උලා අම්මාට නියවමින් කොස් මදුලු ටික කාගෙන කාගෙන ගියෝය. අම්මාද උන් සමග හිනා වෙවී සිට අපට කතාන්දරය කිව්වාය.

අපේ ගමේ ගෙදර හැර දමා එක එකා  පවුලෙන් ඈතට ගියා වුනාටඅම්මා හෝ තාත්තා ගමේ මහ ගෙදරින් හොල්ලන්නට බැරි වුනේය. හවසට කඩපොළේ ඇවිද කොස් පොලොස් සමග බත් කටක් කාලා ඉන්ට තියෙන කැමැත්ත නිසාම කොහේ ගියත් දවස් කීපයකින් ආපහු  ගමේ ගෙදරටම ඇවිත් සැනසුම් සුසුම් හෙළන්නට ඔවුන් කැමතිය .

ඔහොම ගමට වෙලා සීතලේ තනියම ඉන්න පුලුවන්ද කියා කිහිපවරක්  පෙරැත්ත කළායින් පසු අයියලා ගෙදරට හෝ අපේ ගෙදරට ඇවිත් සතියක් හමාරක් යන්නටත්  කලින් මොකක් හෝ වැඩ රාජකාරියක් හේතුවක් ලෙස පෙන්නා ආපසු ගමට ගොස් සිටීම ඒ දෙන්නාගේ සිරිතයි.

ගිය සතියේ අපේ අම්මා සෑහෙන දවසක් ඉන්නාවාමය කියා අපේ ගෙදර ආවාය. පළමු දවසේම වත්තේ ඔබ මොබ ඇවිද ගොස් බොහොම සන්තෝෂ වුනේ අපට තිබු එකම ගසේ පැසී දිලෙමින් තිබුණු කොස් ගෙඩි කීපය දැකීමෙනි.

පහුවදා කවුරුත් ගෙදරින් පිටත් වූ  පසු කාටදෝ කියා පැසුණු කොස් ගෙඩියක් කඩවාගෙන සීරුවට මදුළු  ගලවා  ඉන් කොටසක් ලොකු මුට්ටියකට දමා තැම්බුවාය. ඉතිරිය ගමේ හදනවා සේ තුනපහෙන් ඒදා උයා තෙම්පරාදු කළාය.

හවස දරු මුණුපුරන් එනතෙක් ඈ මග බල බලා සිටියේ කොස් හට්ටි දෙක දැක ඔවුන් පිනා යන හැටි බලන්නටය.
ඒත් නිවාසාන්තර තරග නිසා හොඳටම රෑ බෝවී පැමිණි දරුවන්  මගදී ෂෝට් ඊට්ස් කා බඩ  පුරවාගෙන සිටි නිසා ආ හැටියේම පුටු උඩම වැටී නින්දට වැදුනෝය.

විස්සෝපයට පත් අම්මා කොස් හැලියෙන් පංගුවක් භාජනයකට දමා පත්තර කරදාසියකින් වසා ගෙන මද කළුවරේම අපේ අල්ලපු ගෙදරට ගියාය , 'අනේ නැන්දේ අපි එනකොට ප්‍රයිඩ් රයිස් අරන් ඇවිල්ලා මේ කාලා ඉවර වුනා විතරයි' කියා ඔවුන් කියනවා අසා අම්මා කම්පා වුවාය.

පහුවදා අම්මාට කතා කරනවිට ඇය බොහෝ දුක්මුසු ස්වරයෙන් කොස් හැලි දෙකක් විසි කරන්නට වූ කතාව කීවාය.

ආපසු ගමට යෑම සඳහා මොකක් හෝ නිදහසට කාරණාවක් අම්මා සොයා ගන්නවා ඇත.  ඇයට මෙන් නිදහසට කරුණක් හොයාගන්නට බැරි වීමේ දුක සඟවා ගනිමින්ම මම ඊළඟ මීටිමට යෑමට පුටුවෙන් නැගී සිටියෙමි .