23 ශ්‍රී පාන් බාගේ

මීට දශක දෙකකට ඉතර  ඉස්සර අපි ඉන්දියානු චිත්‍රපට උළෙලක් බැලුවා. ඒකෙ පෙන්නාපු චිත්‍රපට අතරින් මගේ හිතට අල්ලාපු හොඳම එක තමයි පිරවී. ඒක මලයාලම් චිත්‍රපටියක්.

සරසවි සිසුවෙක් වෙච්ච තමන්ගේ පුතා එයිද බලන්න හැමදාම ගමේ අන්තිම බස් එක එනකන් බලා හිටි තාත්තා කෙනෙක් ගැන හිත උණු වෙලා යන ෆිල්ම් එකක්. කතාවේ හැටියට ඒ පුතත් අතුරුදන් වෙලා.

ඇල්දෙනි, කඳු, කෙත්යායවල් පහු කරගෙන ආපු  පුංච් බස් එකේ එක ගමනාන්තයක් තිබුනේ ගමේ පුංචි කඩ කෑල්ලක් ළඟ. අන්තිම බස් එක එනකොට හතර අතින් කළුවර වැටිලා. කඩවල ලාම්පු එලියෙනුයි වාහනේ ලාම්පු එලියෙනුයි තමයි එලිය උනේ.

අපේ ගමේ බස් එක ඊටත් පුංචිද මන්දා. බස් එක ඇවිත් රැට නතර කරන්නේ අපේ ආච්චිලා මිදුල අද්දර. එතනත් පුචිම පුංචි තේ කඩයක් තිබ්බා. තාමත් තියෙනවද කොහෙද. මේ බස් එකේ හැඩය හරියට පාන් බාගයක් වගේ.  කවුරුත් කිව්වේ පාන් බාගේ බස් එක කියලා.

1975 අවුරුද්ද විතර වෙනකන් අපේ ගමට බස් එකක් ආවේ නෑ . පළවෙනියට බස් දාපු දවසේ 23 ශ්‍රී නොම්මර තියෙන පාන් බාගේ බස් දෙකක්‌ම ගමට ආවේ පොල්මල් එහෙම ගහල සරසවාගෙන.

එදා අපි උදේ හිට හවස් වෙනකම්ම ගමේ ඉඳන් කිට්ටුම නගරෙට වාර හතරක් විතර බස් එකේ ගියා ආවා . එක පැත්තකට බාගේ ටිකට් එකක් ශත දහයයි. මම එදා ගමන් බිමන් ගියේ කකුල් දෙකට දිග මේස්  දෙකක් දාලා සපත්තු නෙවෙයි සෙරෙප්පු දෙකක් දාලා. වෙනද වගේ නිකම්ම රබර් සෙරෙප්පු දෙක දාගෙන යන එක හරි මදි වගේ හිතුනා.

පළවෙනි දවසෙම හැන්දෑවේ එක බස් එකක් ලොරියක හැප්පිලා පැත්තක් කුඩුපට්ටම් උනා. ඊට  පස්සේ දිගටම ආවේ තනි බස් එකක්. රියදුරු දාවිත් මාමා , කොන්දොස්තර හුදුමාමා. අපේ ගමේ ඉඳන් දෙපැත්තේ ගම් දෙකේ හිටියේ.

කොළඹ නගරේ  වාහනයක් පදවන එක කොයි තරම් මානසික පීඩනයක් දෙන දෙයක්ද. බස් එකකනම් කවුරුත් බහිනකන් පරක්කු උනොත් බස් පලුවන්ට වගේම අනිත් කට්ටියටත් නහුතෙට තද වෙනවා.

ඒ කාලේ හොඳයි දැන් නරකයි කියන්ට යනවා නෙවෙයි හැමදාම. ඒත් ඔය කියන තදියමක්නම් අපේ ගමේ පාන් බාගේ බස් එකට තිබ්බෙම නෑ.

උදේ පාන්දර ට්‍රිප් එක වෙලාව වරද්දන්නෙ නැතිව හරියට  ගියේ ඉස්කෝලේ ළමයිනුයි රස්සාවලට යන කිහිප දෙනෙකුයි පරක්කු කරන්න හොඳ නැති හින්දා.

අනිත් ඒවා බොහොම නිවී සැනසිල්ලේ හෙමින් සැරේ ගිය ගමන්. ගමේ දානේ ගෙදරක් හරි උත්සවයක් හරි තිබ්බොත් එතැනට දාවිත් මාමයි හුදු මාමයි  එක්කරගෙන ගිහිල්ල කෑම වේලක් දෙනවා. එතකන් බස් එක නතර කරගෙන හිටියට කවුරුත් දොස් කියන්න ආවේ නෑ. පෙළක් වෙලාවට බස් එකේ කට්ටියටම රස කැවිලි පාර්සලයක් හම්බ වෙනවා.

බස්එකේ පිටිපස්සේ වහලෙට නගින්න ඉණිමගක්  තිබ්බා. වහලේ තිබ්බ යකඩ රාක්කෙට එළවලු ගෝනි පටවනකන්, බානකන් කවුරුත් ඉවසාගෙන හිටියා.

අපේ ගෙදරට නිතරම වගේ පත්තරයක් දෙකක් ගන්නවා. සඳුදාට  මිහිර පත්තරේ, මාසෙකට දෙපාරක් ආපු ( 12 වැනිදායි 26 වනිදයිද කොහෙද) නවයුගය පත්තරෙයි ඉරිද  සිළුමිණයි, රිවිරැසයි ලංකාදීපෙයි. ගොඩක් වෙලාවට පත්තර ගෙන්නගන්නේ දාවිත්  මාමාට සල්ලි දීලා.ටව්මේ කඩෙන් අරන් අපේ ගෙදර ළඟදී හීන් හෝන් පාරක් ගහලා පත්තර ටික  මිදුලට විසි කරලා යනවා.

උදේ පාන්දර නැගිටලා, හදිසියෙන් ලෑස්ති වෙලා ඉස්කෝලේ යන්න බස් එකට නැග්ගම අපේ ගෙදර එකෙකුට හරි මොකක් හරි අමතක වෙලා . ගොඩක් වෙලාවකට බස් සීසන් එක. ඉතින් 'අනේ මාමේ පොඩ්ඩක් නතර කරන්න' කියන්නේ හෝල්ට් දෙකක් විතර ගියාම. ඊට පස්සේ ආපහු අරගෙන එනකන් බස් එක විනාඩි පහක් දහයක් නවත්තගෙන ඉන්දැද්දී කිසි කෙනෙක් මුණ රොස්පරොස් කර ගන්නවානම් මම දැකලා නෑ .

හවසට අපේ ආච්චිලා ගෙදර ඉස්සරහ රතු පස් ගොඩේ බස් එක නවත්තලා රෝද හතරට තඩි ගල් ගෙඩි හතරක් තියලා ඊට පස්සේ බස් එකේ ගියර් ලිවර් එක ගලෝල ආච්චිලා ගෙදරින් තියනවා . ඊළඟට හුදු මාමයි දාවිත් මාමයි බස් පාර දිගේ ආපහු කන්ද නැගගෙන යන ගමන් හම්බවෙන පළවෙනි අතුරු පාරෙන් හැරිලා සිරි මාමලා ගේ පිටිපස්සේ ඉඳන් කිතුල් රා වීදුරු දෙකක් බොනවා. රාජලා පෙට්ටි කඩෙන් රතුළුණු ගෙඩි දෙකයි උම්බලකඩ කෑලි දෙකයි අරගෙන හප හපා සිංදුවකුත් කියා කියා කුරුල්ලෝ දෙන්න වගේ ගෙවල්වලට යන්නේ ඊට පස්සේ.

ඔන්න ඕක දැකලා මටත් පුරුද්දක් තිබ්බ උම්බලකඩයි රතුලුනුයි එකට කන්න. රා වීදුරුවක් බොන්නනම් වාසනාව ලැබුනේ ඊටත් සැහෙන කාලෙකට පස්සෙයි.

දවසක් අපි  ඒ හැටි කලබලයක් නැති සෙනසුරාදා දවසක බස් එකේ කොහේදෝ යනවා. අතරමගින් බස් එකට ගොඩ වෙච්ච මැණිකා ආච්චි බස් එක පිටත් වෙලා ටිකක් දුර යද්දී එක පාරටම කෑ  ගහන්න පටන් ගත්තා.

'අනේ පුතේ ඩිංගකට නවත්තපල්ලා .මට රත්තිව දිගේලි කරලා එන්න බැරි උනා. දැන්  ඔය කාගේ හරි කුඹුරකට පැනලා කෝටුපාර කයිද දන්නේ නෑ  දෙයියනේ'

දාවිත් මාමා  හිනාවෙවී බස් එක නතර කළා. ' ලොකු අම්මා එහෙනම් ගිහින් වැස්සිව ගැට ගහලා එන්න.

විනාඩි හත අටකට පස්සේ මැණිකා ආච්චි ලහි ලහියේ ආපහු ආව හරක දිගේලි කරලා. එහෙන් මෙහෙන් හීනි මඩ  පැල්ලම් දෙක තුනක්  සාරියේ තැවරිලත් තිබ්බා.. ඒ එනකොට පාතින් තිබ්බ අත්තකින් කහ වෙච්ච හින්නාරන් ගෙඩි පොකුරක්  කඩා ගෙන ඇවිත් දාවිත් මාමා අතේ තිබ්බා.

එදා ගමනාන්තයට යනකන් දාවිත් මාමාගෙයි බස් එකේ හිටි හැමෝගෙමයි මුණු  පුරා හිනා පොකුරක් රැඳිලා තිබ්බා. හරියට අර ඉදිච්ච හින්නාරන් ගෙඩි පොකුර වගේ.

Image from : guidetobelize.info/