පේරාදෙණියේ මැදුරු කුළුණුවල සැඟවුණු චරිත කතා - හිල්ඩා ඔබේසේකර, රාමනාදන්, අක්බාර් ඇතුළු පිරිස -1

Photo-Sunday Times

පේරාදෙණි සරසවියට ගොඩවන ඕනෑම කෙනෙකුට අන්වර්ථ නාමයක් හිමි වෙයි.  බල්ලෙක් පුසෙක් එහි ගියද මේ ආකාරයේ 'කාඩ්' එකක් වදිනමුත් සරසවි නෙවාසිකාගාරවල නාමයන්  චිරාත්කාලයක් නොවෙනස්ව පවතී. රාමනාදන් ශාලාව නාදන් එක ලෙසත්  අරුණාචලම් ශාලාව අරූ එක ලෙසත් සංඝමිත්තා ශාලාව මිත්තා එක ලෙසත් ඇතැම් විට කෙටිකර ගත්තත්  අනික් සෑම විටම ඒවායේ මුල් නමින්ම හැඳින්වේ. මේවා නිල වශයෙන්ම නම්කොට ඇත්තේ සුවිශේෂ පුද්ගල නාම වලිනි . 

මෙකී පුද්ගලයන්ගේ  චරිත කතාත් අපේ රටේ පළමු  ස්වාධීන  සරසවිය ඉදි කර ගැනීම  සඳහා ඔවුන් කළ අරගලයත් ගැන  පසුගිය සතියේ තොරතුරු හොයන්නට උත්සහ කලෙමි . එසේ සොයා බලද්දී මා ඉදිරියේ චිත්‍රණය වුනේ ඒ යුගයේ උත්සහවන්ත උගතුන් අතර තුබූ  ජාතික සමගියේ  කතාවයි. ඔවූන්ගේ කතාව 19 වන සියවසේ ශ්‍රී ලාංකික ව්‍යවසායකත්වයේ කතාවයි.  විචාර බුද්ධියෙන් යුතු දේශීය උගතුන් බිහි වීමේ  කතාවයි. සමහරුන්ට පෙනුනේ  ඔවුන් හුදෙක් රදල කළු සුද්දන්, නිර්ධන පන්තියට එරෙහි වූ ධනපතියන්, නැතිනම් බටහිර ගැති ව්‍යාජ උගතුන් ලෙසිනි . ඒ නිසාමදෝ මොවුන්ගෙන් අපට ලැබුණු වටිනාකම්  ගැන සරසවි ජීවිත කාලය පුරාමත් ඉන් පිට වුවාට පසුවත් කිසිවෙක් කතා නොකළහ . මේ අපට පෙරාදෙණියේදීත් ඉන් පිටතදීත් සිදු වූ ලොකු වැරැද්දක් කියා සිතමි.

මුස්ලිම් ජාතික නීති විශාරදයෙක්  වූ විනිසුරු එම් ටී අක්බාර්,  බර්ගර් ජාතිකයෙක් වූ දොස්තර අන්ද්රියාස් නෙල් , සිංහල  දානපතිනියක් වූ හිල්ඩා ඔබේසේකර , සිංහල ජන නායකයන් හා උගතුන් වූ  ඩී.ආර්.  විජේවර්ධන හා  සර් ඩී බී ජයතිලක , පළමු ශ්‍රී ලාංකික වැඩබලන ආණ්ඩුකාරයා වූ සර් ජේමිස් පීරිස් , වයිද්යවරයෙක් වූ සර් මාර්කස් පර්නාන්දු , බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික රොබර්ට් මාස් , දෙමල ජාතික නායකයන් හා උගතුන් වූ රාමනාදන් හා අරුනාචලම් දෙසොහොයුරන් මේ පිරිසයි. මේ සියලු දෙනාම පාහේ ලංකාවෙන් එපිට ලෝකය ගැන අත්දැකීම් ලබා තිබුණහ. ඉගෙනීමේ අති දස්කම් පෑහ. මේ රටේ ස්වාධීන සරසවියක් බිහි කිරීම සඳහා පුරෝගාමී මෙහෙවරක් කළහ.

ආර්ථික ශක්තියෙන්, උගත් කමෙන් හා දේශපාලන බලයෙන් ඉදිරියෙන් සිටි මේ ප්‍රභූ පිරිස නිදහස ලැබෙන්නට පෙර සුදු ජාතික පාලකයින්ට සෑහෙන දුරට බලපෑමක් කරන්නට සමත් පිරිසක් වුහ. ඔවුන්ට  වන්දනාමාන කරන්න ඕනෑ නැතිමුත් ඒ  චරිත කතාවලින් උගත යුතු බොහෝ ධනාත්මක දේ තිබේ . මේ ඔවුන් ගැන කෙටි සටහනක්. දීර්ඝ තොරතුරු එකතු කරමින් සිටිමි.

විනිසුරු එම් ටී අක්බාර් 

පේරාදෙනි ඉංජිනේරු පීඨයට යාබදව පිහිටා ඇති අක්බාර් ශාලාවේ ජීවත් වූ බොහෝ සිසුන් නොදන්නා පුද්ගලයක් ගැනයි මේ කියන්නේ. ඔහු නමින් විනිසුරු එම්  ටී අක්බාර්ය .

ඉංජිනේරුවෙකු වන්නට කේම්බ්‍රිජ් සරසවියට ගිය ඔහු අන්තිමේ ඉන් පිටවුනේ නීතිවේදියෙකු ලෙසිනි. 1880 ඉපිද 1944දී මිය ගිය ඔහු අපේ රටෙන් බිහි වූ කීර්තිමත්ම නීතිවේදියෙකි. මෙරට සොලිස්ටර් ජෙනරාල්වරයා වශයෙන්ද ව්‍යවස්ථාදායක සභාවේ සාමජිකයෙකු වශයෙන්ද කටයුතු කළ ඔහු 1928දී දුම්බර මිටියාවතේ ස්වාධීන විශ්ව විද්‍යාලයක් පිහිටවිය යුතු බවට නිර්දේශ කළ  විශ්වවිද්‍යාල කමිටුවේ  සබාපතිවරයාය.

දොස්තර අන්ද්රියාස් නෙල් 

සිංහල හා දෙමල භාෂාවලින් අපේ රටේ දරුවන්ට අධ්‍යාපනය ලැබීමේ වරම් හිමි විය යුතු බවටත් අපේම විශ්ව විද්‍යාලයක් ලබා දිය යුතු බවටත් ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුවට බලපෑම් කළ බර්ගර් ජාතික විද්වතෙකු වූ ඔහු නමින්  වූ නේවාසිකාගාරය පිහිටා ඇත්තේ අක්බාර් ශාලාවට යාබදවය.
1937 දී ලකා රාජ්‍ය සභාව වෙත ජෝජ් ඊ ද සිල්වා විසින් මරට විශ්ව විද්‍යාලය අරුප්පොල ප්‍රදේශයේ පිහිටුවිය යුතු බවට ඉදිරපත් වූ යජනාවට විරුද්ධ වු දොස්තර අන්ද්රියාස් නෙල් ඇතුළු පිරිස පැවසුවේ එය පේරාදෙණියේ පිහිටවිය යුතු බවය.

හිල්ඩා ඔබේසේකර 

Phot-pdn.ac.lk

කීර්තිමත් දානපතිනියක් වූ හිල්ඩා ඔබේසේකර ඉතිහාසඥයෙක් හා ලේඛකයෙක් වූ  ශ්‍රීමත් එද්වර්ඩ් පීරිස් හා විවාහ වුවාය. ඇගේ උපන් කාලය ලෙස මා අනුමාන කරන්නේ 1870 දශකයයි. ඇය අපේ රටෙන් බිහි වූ කීර්තිමත් සත්ත්ව විද්‍යාඥයෙක් වූ මෙරට කෞතුකාගාර අධ්‍යක්ෂවරයකු  වශෙයන්ද  සේවය කළ ආචාර්‍ය පී ඊ පී දැරණියගලගේ   මෑණියන්ය . අන් කිසිවක් නැතත් එවැනි උදාර පුත්‍රයෙක් බිහි කිරීම නිසා පමණක් ඇය අප සියලු දෙනාගේ ගෞරවය  ලබන්නට සුදුසුයි.(පී.ඊ.පී. දැරණියගලගේ පුත්  ශිරාන් දැරණියගල හිටපු පුරාවිද්‍යා අධ්‍යක්‍ෂ ජනරාල්වරයාය )

ඇය නමින්  වූ සුවිසල්  නේවාසිකාගාරය පේරාදෙණි සරසවි බිමේ මහවැලි ගඟට යාවූ මනරම් තැනිතලා භූමියක ඉදි වී ඇත. සුප්‍රකට සරත්චන්ද්‍ර එළිමහන් රඟහල පසුකලක ඉදිවුණු එම නේවාසිකාගාර මායිමේය.

අරුණාචලම්  හා රාමනාදන් සොහොයුරෝ 

pdn.ac.lk

මෙරට  සමාජයට  සුවිශාල මෙහෙවරක් කළ දෙමල ජාතිකයෝ තිදෙනෙක් වෙති. ඒ පොන්නම්බලම් අරුණාචලම් ,පොන්නම්බලම් රාමනාදන් හා ආනන්ද කුමාරස්වාමි  යන තිදෙනාය .
1814 දී යාපනේ මනිපායිහිදී උපන් ඒ. පොන්නම්බලම්ගේ පුතනුවන් දෙදෙනා අරුනාචලම් හා රාමනාදන්ය . ඔහුගේ ඤාති පුත්‍රයා ආනන්ද කුමාරස්වාමිය. 'මධ්‍ය කාලීන සිංහල කලා'    නමින් සිංහලට නැගුණු ඔහු ලියු පොත සමස්ත දේශයම ලද අමිල තිළිණයකි .
අරුණාචලම් හා රාමනාදන් දෙසොහොයුරන් නමින් පේරාදෙණිය සරසවියේ නේවාසිකාගාර දෙකක් තිබෙන අතර ඒවායේ වසර ගණනක් ජීවත් වූ   දහස්  ගණනක් සරසවි සිසුහු  මේ දෙදෙනා ගැන වැඩි යමක් නොදනිති .
අරුනාචලම් (1853-1924) මෙරට  බිහි වූ කීර්තිමත් උගතෙකි . 1875දී සිවිල් සේවයට එක් වූ  මුල්ම ලාංකිකයන් පිරිසට ඔහුද ඇතුළත් වීය . විධායක සබාවේ හා ව්‍යවස්ථාදායක සබාව යන දෙකේම සාමාජිකයකු වූ ඔහු  අපේම විශ්ව විද්‍යාලයක් බිහි කර ගැනීම සඳහා මහගු සේවයක් කළේය.  ඔහුගේ සොයුරු පොන්නම්බලම් රාමනාදන් 1879දී ව්‍යවස්ථාදායක සබාවට නිල නොලත්  නියෝජිතයෙකු ලෙස පත් වන්නේ දෙමල ජනතාව නියෝජනය .කිරීමටයි. එහෙත් එතැන් සිට ඔහු ක්‍රියාකළේ සියලු ජාතීන්ගේ නියෝජිතයක් මිස තනිකර දෙමල ජනතාව සඳහා පමණක් නොවන බව ඒ කාලයේ දේශපාලන ඉතිහාසය හාරා අවුස්සන ඕනෑම කෙනෙකුට තේරුම් යනු ඇත  .

කොළඹ විශ්ව විද්‍යාල කොලිජියේ පළමු විදුහල්පති රොබර්ට් මාස්

pdn.ac.lk

පේරාදෙනි සරසවියේ හන්තාන පාමුල කඳු ගැටයක ඉදි වුණු මාස් ශාලාව එනම් ලැබුවේ කෙසේදැයි බොහෝ දෙනෙක් නොදනිති. 1921 වසරේදී කොළඹ පිහිටුවූ විශ්ව විද්‍යාල කොලීජියේ පළමු විදුහල්පති ලෙස පත් වී ආවේ මහාචාර්ය රොබර්ට් මාස්ය. මේ කොලීජියෙන් උපාධි ලබා දුන්නේ ලන්ඩන්  විශ්ව විද්‍යාලයේ නමිනි. මේ රටේම විශ්ව විද්‍යාලයක් බිහි කර ගැනීමට අපේ නායකයන් කළ අරගලයට මාස්ගේ සහයද ලැබුණු නිසා ඔහු වෙනුවෙන්  සරසවි නේවාසිකාගාරයක් නම්  වී ඇත .

ජේමිස්  පීරිස් , මාකස් ප්‍රනාන්දු , ඩී බී ජයතිලක  හා ඩී ආර් විජේවර්ධන යන නිදහස් සටනේ නායකයන් මෙන්ම අපේම සරසවියක් බිහි කර ගැනීම උදෙසා සටන් කළ පුද්ගලයන් වෙනුවෙන්ද පේරාදෙනි සරසවියේ නේවාසිකාගාර නම් කර තිබෙනවා. ඔවුන් පිලිබඳ තොරතුරු ඊළඟ ලිපියෙන් ඉදිරිපත් කරන්නම්.

සිලිකන් වැල්ල හා සොඳුරු නිවාඩුව

පසුගිය සති කීපය මට සොඳුරු නිවාඩුවක් ලැබුනේය. ඇස් දොස්තරගේ නිර්දේශ  නිසාම කොම්පනියෙන් සති හයක  නිවාඩුවක් ලබා දීම පමණක් නිවාඩුව සොඳුරු  කලේ නැත . සති කීපයක් පරිගණකයෙන් ඈත්ව ඉන්නට ලැබීමත් ගෙදර සියලු ඇත්තන්ගේ නොමද ආදරය විඳින්නට ලැබීමත් , අපේ ගෙදර ටී වී එක කැඩී  තිබීමත් වැනි හේතු කීපයක් එක්කාසු වීම නිසා මෙය අනගි නිවාඩුවක් වුනේය.
මේ නිවාඩුවේදීම  අවුරුදු විස්සකට පෙර අත හැරුණු විද්‍යා තාක්ෂණ පුවත් පත් කලාවටද යලි  ඔලුව දමන්නට ඉස් පාසුවක් ලැබුණේය . ඉංජිනේරු රස්සාව කරද්දී ඇසූ දුටු දේ ඇසුරෙන් යමක් ලියන්නැයි ලක්බිම මන්දාකිනියේ සංස්කාරකවරිය කළ ඇරයුම පිළිගත්තද  අන්තර්ජාල යුගයෙන් පෙර පටන් ගත් මගේ  පත්තර කලාව තුළ යලි මා ආධුනිකයෙක් වී ඇති බව  වැටහිණි. අනික් අතට අලුත් තොරතුරු හා ලියන දේට අදාළ  වැඩිමනත් කරුණු විමසන්නට  බැරි වුනේ ගුගල් දෙයියා මගෙන් ඈත් වී සිටි නිසාය .
 කෙසේ වෙතත් පසුගිය සති හතක් පුරාවට මා ලක්බිම ඉරිදා සංග්‍රහයට  අතින් ලියා ටයිප් කරවා ගත් ' සිලිකන් වැල්ල'  තීරු ලිපිය නිසා 'විද්‍යා තාක්ෂණ ' ලිපිත් ඉඳ හිට හෝ ලියන්නට උනන්දුවක් ඇවිලිණි. එනිසා 'සිලිකන් වැල්ල' මගේ බ්ලොග් අඩවියේ දිගටම  ලියන්නට  තීරණය කලෙමි. පත්‍රයටද ඉඩක් ලැබෙන හැටියේ යමක් ලියන්නට පොරොන්දු වුනෙමි..
ඉදිරි ඒවා ලියන්නට කලින් පසුගිය තීරු ලිපි ටික  පිලිවෙළින්  මෙසේ පළ කරමි. මගේ ජීවන කතාන්දර ලියු  රටාවෙන් වෙනස් නිසා 'රස්සාවට අදාළ  අත්දැකීම් ඔබට දිරවන්නේ නැත්නම් ඒ ගැන කමන්න. ;තිලකසිත' ආරේ ලිපිද හෙමින් සැරේ ලියන්නෙමි .

සිලිකන් වැල්ල 1  (සංස්කරණය නොකළ ලිපිය )

'ඔන්න සීලින් ඇලිස්  එනවා….’ යනාදී වශයෙන්  අප නවය ශ්රේණියේදී මතක තියා ගන්නට උත්සහ කළේ   පෘථිවි කබලේ බහුලවම තිබෙන මූල ද්‍රව්‍ය  ලැයිස්තුවයි  . ඒවා අතරින් මුල්ම තුන  පිලිවෙලින් ඔක්ජසින්  සිලිකන්  හා ඇලුමිනියම්  වේ.
මටනම්  හැමදාම ඔක්සිජන් තරම්ම සිලිකන්ද වැදගත් දෙයක් වුනේය. හුස්මක් කටක්  ගන්නට අවැසි ඔක්සිජන් වායුවනම් ආගිය හැමතැනම අඩුවක් නැතිව තිබුනද බඩ  වියත රැක ගන්නට කරන අරගලයේදී සිලිකන් තරම් වටිනා වෙනත් මුල ද්රව්යයක් හමු නොවුනි.
නිතර පිය නගන මහපොලොවේ, ඇස ගැටෙන වැලි ගල් හැම එකකම සිලිකන් බොහෝ සෙයින් තිබේ. අප හදන ගොඩනැගිලි හා මහා පාරවල වැඩිපුරම ඇත්තේ සිලිකන් වන අතර මේවායේ සැලසුම් සකසන පරිගණකවල පවා වැදගත් ක්රියාවලියේ පදනම සිලිකන්ය. ඒ නිසා සිලිකන් සම්බන්ධව මට හැමදාම කතා කරන්නට දෙයක් තිබෙනු ඇත . එසේ නොවේනම්  පොල් ගහක් ගැන රචනාවක් ලියන්න්ට සිදු වූ ළමයා මෙන් ඕනෑම දෙයක් සිලිකන් වලට ගාවාගෙන  ලියන්නට මට පුළුවන .

පෘථිවි කබොලෙන් සියයට විසි අටක්ම  තිබෙන මුල ද්රව්යය වුනත් සිලිකන්  කවදාවත් පිරිසුදු තත්ත්වයේ සොයා ගන්නට නොමැත. ඒවා ඇත්තේ  සිලිකන්  අඩංගු සිලිකේට වශයෙනි. දැනට සොයාගෙන ඇති පරිදි මුළුමහත් විශ්වයේම බහුලවම පවතින මුල ද්රව්යයකි සිලිකන් .
ආවර්තිතා වගුවේ 14 වන මුල ද්රව්යය හැඳින්වෙන  සිලිකන් කියන වචනය හා සබැඳි මගේ සටහන්  කියවන්නට  ‘සිලිකන් වැල්ලට’ එන්නැයි ඔබට ඇරයුම් කරමි.

සිලිකන් නිම්නය හා අපේ බිස්නස් 
සිලිකන් නිම්නය යනුවෙන් සන්නාම ලබා ඇත්තේ   ඇමෙරිකා  එක්සත් ජනපදයේ කැලිපොනියා ප්රාන්තයට අයත්  සැන්ප්රැන්සිස්කෝ බොක්ක ආශ්රිත ප්රදේශයකි.
සිලිකන් මුලික කරගෙන නිපදවෙන පරිගණක උපාංග නිෂ්පාදන සමාගම් බහුලව තිබීම මේ නම ලැබීමේ හේතුවයි. 2013 වනවිටත් ලක්ෂ දෙක හමාරක් ඉක්මවා ගිය තොරතුරු තාක්ෂණ වෘත්තිකයන් පිරිසක් සේවයකළ සිලිකන් නිම්නය, මුල් කාලයේ ඇරඹි පරිගණක චිප හා පරිපත නිෂ්පාදන වලට අමතරව බොහෝ අධි තාක්ෂණික ව්යාපාර  අංශවල මුලස්ථානය වී  තිබේ.
සිලිකන් නිම්නය ආශ්රිත ව්යාපාර  ප්රබෝධයේ එක ප්රධාන රහසක් වන්නේ දහස් ගණන් නව ව්යාපාර ආරම්භ  කිරීමටත්  නව අදහස් වාණිජකරනයටත් ඉමහත් පිටිවහලක් ලැබෙන පසුබිමයි.
නව ව්යාපාර ඇරඹීමේදී  ඒවා පළමු වසර කීපය තුළ  තම පැවැත්ම හා වර්ධනය වෙනුවෙන් දැවැන්ත අරගලයක් කරයි. මෙසේ  අලුතින් පටන් ගනා ව්යාපාර වලින් සියයට අසූවක් පළමු වසර පහ තුල වසා දැමෙන බව පැවසේ .
අලුතින් පටන් ගන්නා ව්යාපාර තමන්ගේ දෙපයින් නැගී සිටින තුරු ඒවාට මග පෙන්වමින් උදව් කරමින් රැකබල ගන්නා ආයතන බිස්නස් ඉන්කියුබේටරයි. ලංකාවේ පටන් ගත්  මෙවැනි ඉන්කියුබෙටර තුනක් ගැන අධ්යයනයක් කිරීමට කලකට පෙර  මට සිද්ද විය. ඒවානම් තොරතුරු තාක්ෂණ ව්යාපාර ඉලක්ක කරගෙන බිහිවූ  ආයතනයක් , කාර්මික සංවර්ධන අධිකාරියට අනුයුක්තව කටුබැද්දේ ඉදිව තිබු ආයතනය හා කඹුරුපිටිය ගම් උදා  භුමියේ අරඹා  තිබූ ව්යාපාරික මේරුම් ඒකකයත් යන ආයතන තුනයි. 2004 වන විටත් මේ ආයතන වසා දමා හෝ අසාර්ථක මට්ටමේ පැවතිනි. කොටින්ම බිස්නස් ඉන්කියුබෙටර් ටික දැමීමට තවත් ලොකු ඉන්කියුබේටරයක් අවශ්ය වී තිබිණි.

ලුනාවේ වැලිපරය හා ගංවතුර 

තරමින් හෙක්ටෙයාර් විස්සක් විතර වෙන ලුනාව කලපුව   2005 දී තිබ්බේ තනිකර කුණු කසලින් පිරි ගිය නාරා වැලක් පරිද්දෙනි. ඒත් කාලෙකට ඉස්සර ලුනාව කලපුවේ ඔරු පැද්ද හැටි, මලින් ගැවසී ගත්  කලපු ඉවුරේ සෙල්ලම් කළ හැටි, කලපුවට බැස පීනා දියබුන් ගැසූ හැටි අසල්වැසි වැඩිහිටියන්ට මතක තිබිණි.

අඟුලාන ලුනාව ආශ්රිත වර්ග කිලෝමීටර් හතක විතර වු  කලාපය ඒ වනවිට නිරන්තර ගංවතුරෙන් පීඩා වින්දේය.. මැයි හා නොවැම්බර්  මාසවලදී  නොවරදව ගෙට ගොඩවන  ගංවතුරට ඉඩ දී  පැදුරු කඩ මලු අකුලාගෙන පෑලදොරින් උස්තැනක් බලා පසුබසින එක ඒ ජනාකීර්ණ කලාපයේ වැසියන්ට පුරුද්දට ගොස් තිබිණි.

ලුනාව කලපුවේ මුවදොර හැමදාම උදේට  වැලිපරයකින් වැසී යයි . ඒ හා සමග ලුනාව මහා  ඇල හා පරිවාර ලොකු කුඩා ඇළමාර්ග හා කාණු  කට ළඟටම පිරී යයි. වතුර ගලන්නේ නැති වල් බුටෑවෙන් හා ක ලි කසලෙන් පිරී ගත් ඇළ මාර්ග හා කුණු කාණු  ඉවුරේම ඉදිවූ තාවකාලික නිවෙස්  සිය ගණනකි තිබිණි . ඒවායේ සියලු අපද්රව්ය  එකතු වන්නේ අර ඇලටමය.

ඉතින් ලුනාව පරිසර සංවර්ධන වැඩ සටහනින් ඇළ  ඉවුරු දෙපැත්තේ පදිංචි සියලුම ජනතාව ඉන් ඉවත් කරවා ඇළමාර්ග පුළුල් කරන්නටත් ඇළ ඉවුරු දෙපැත්තේ කුඩා මංතීරු හදන්නටත් පියවර ගත්තේය.  ඒ අතරේ ලුනාව කලපුවේ පිරී තිබු රොන්මඩ  හාරා කළපුව වටේට කිලෝ මීටර හතරක පිරිවැටි මගක්ද හැදුවේය. මේ ක්රියාවලිය අවසන් වීගෙන ආ 2008න්  පමණ පසුව ලුනාව කලාපයෙන් ගංවතුර උවදුරද තුනී වී  ගියේය.
ඇළ ඉවුර දෙපැත්තේ මිනිස්සු පුලුපුලුවන් හැටියට තමන්ගේ නිවෙස් අලුත්වැඩියා කරගත්හ. අල මාර්ග වලට කුණු දැමීම අවම විය. අලුත් ඉදිකිරීම් නඩත්තු කරගෙන යාමට නගර සබාවලට පැවරිණි . මේ ආයතනත් ලුනාව වැසියනුත් තමන්ගේ කාරිය හරියට කරනතුරු ලුනාව කලාපයටනම් තද ගංවතුරක් එන්නට විදිහක් නැත.
බොහෝ විට ගංවතුර එන්නේ  අපේම වැරදදෙනි
සැලසුමේ තිබු  පරිදි ලුනාව කලපුවේ වක්කඩය ස්ථිරවම ඇරලා තබන්නට විසඳුමක්නම් සොයන්නට අපට බැරිවිය. රාත්රියේ වැලිපරයක් මැවී කලපුව හා මහා මුහුද වෙන් කරයි. එතැන නවතා ඇති බැකෝ යන්ත්රයකින්  උදේට වැලිපරය හාරා කලපු දිය බැස්සවිය යුතුය.

එසේ පිරෙන මුහුදු වැල්ලේ වැඩිපුරම ඇති මූලද්රව්යය සිලිකන්ය.