වේවැල් කසාය හා සඳුදා අක්කා

උගත් පාඩම්වලින් වැඩ ගැනීම හා පෙර සුදානම මා කුඩා කල සිටම හුරු වී  සිටි හොඳ පුරුදු දෙකකි . මේ අතුරු කතාව ඊට සාක්කි කියනු ඇත.
*****
දඬුවම් හා දැඩි දඬුවම් ගැන ළමා මනෝ විද්‍යාව ආශ්‍රිත කතා බහකට යාමට මේ වෙලාව නොවෙයි .

මාතර ලාල් මට කිව්වේ ඔහු කුඩා කාලයේදී ඉස්කෝලේ ලොකු මහත්තයා කෝටුවක් අතේ තියාගෙන හැන්දෑ වෙද්දී  ගම වටේ රවුමක් යන බවයි. පාරේ රණ්ඩු කරන කොල්ලන් හා අවදානම් ගස් උඩ  නගින කොල්ලන් හමුවුවහොත් තැන නොතැන නොබලා කෝටු පාර දෙන බවය.

නේපාල ජාතික මගේ යෙහෙළියක් කිව්වේ ඔවුන්ගේ තාත්තාද ගමේ ඕනිම ළමයෙක් වැරද්දක් කරන්න්නේනම් කෝටුවකින් තලන්නට පුරුදු වී සිටි බවයි.

ඒත් දියුණු ලෝකයේ එසේ කරන්නට බැරිය. එහෙදීනම් ළමයෙකුට දඬුවම් කිරීම යනු හිරේ ලගින්නට වෙන වැඩකි. බටහිර රටක වෙසෙන මගේ මිතුරෙක් මට කිව්වේ හදන්නට බැරි තරම් මුරණ්ඩු තම පුත්‍රයාට බිරිඳ බනින්නේ මෙසේ කියමින් බවයි.
'යමන්කෝ ලංකාවට. කටුනායකින් බැහැපු ගමන් මම උඹව හම ගහනවා! '

ප්‍රසිද්දියේ ලජ්ජාවට පත් උනොත් හෝ කවුරුවත් වැඩිපුර අවවාද කලොත් ගෙදර හැර දමා යන්නට සැරසෙන දිවි නහ ගන්නට හදන සමහර දරුවන් දකිද්දී  ' සඳුදා අක්කා' වැනි අයට තිබ්බේ කොහොම හිතක්ද කියා මට සිතෙයි.

මීට අවුරුදු තිස් පහකට විතර ඉස්සර සඳුදා දවසක උදේ ඉස්කෝලේ ඇසෙම්බ්ලි එකේ මහා අමුතු වැඩක් සිද්ද වුනේය. විදුහල්පති තුමා ලව් ලේටර් එකක් කියෙව්වේය .

' මම ඔයාව ඉස්සෙල්ලම දැක්කේ සඳුදා දවසක
ඔයා මගේත් එක්ක ඉස්සෙල්ලම කතා කලෙත් සඳුදා දවසක
ඔයා මට ඉස්සෙල්ලම ලියුමක්  දුන්නෙත් සඳුදා දවසක
මම ඔයාට මේ පළවෙනි ලියුම ලියන්නෙත් සඳුදා දවසක'

මෙය හඬ නගා කියවූ විදුහල්පතිතුමා ලොකු පන්තියක සිටි කොල්ලෙක් හා කෙල්ලෙක් තමන් අසලට ගෙන්වා ගත්තේය.

'එතකොට හැම දේම වෙලා තියෙන්නේ සඳුදා දවසක නේද ?

දැනගනිල්ලා මම උඹල දෙන්න හම ගහන්නෙත් සඳුදා දවසක' කියමින් දෙදෙනාටම මහා ප්‍රසිද්දියේ වේවැල් පහර කීපයක්  එල්ල කළේය.

මේ සිද්දියෙන් පසු පත්තරේ  වැටෙන අලකලංචියක්  නොවුනේ කවුරුවත් මේ වගේ දේවල් මහා බරපතලේට නොගත් නිසාය. සිදු වුයේ අර ඉහළ පන්තියේ අක්කාට 'සඳුදා අක්කා' කියා කාඩ් එකක් වැදීම පමණය. කවුරුත් ඒ නම කියා කොලොප්පන් කරනවා  ඇසුනොත් ඇයත් ඔවුන් සමග සිනා සුනාය. .

( ප්‍රසිද්දියේ දරුවන් ලැජ්ජාවට පත්කිරීම හා ළමයින්ට දඬුවම් කිරීම නොකළ යුතු බව මගේ අදහසයි. අනෙක් අතට දරුවන්ගේ හිත්ද මීට වඩා ශක්තිමත් කරවියයුතු බව කියන්නට මෙය ලියමි)

මේ විදුහල්පතිවරයාම තවත් දවසක් අපේ පන්තියේ හිටි 33 දෙනෙකුට තට්ටම් වල පළු  මතුවන තුරු වේවැල් කසාය දුන්නේය. පාසලට ආ ප්‍රභූවරයෙක් සමග විදුහල්පතිතුමා පාසලේ අසිරිය පෙන්වමින් ඇවිද යද්දී අපේ පන්තියෙන් ඇසුණු අශෝබන හු හඬක් නිසා ඒ ගුටි පුජාව ලැබිණි.

ප්‍රභූවරයා නික්ම  ගියාට පසු දිග වේවැල් දෙකක්ම අතින් ගෙන රතු කරගත් මුහුණින් අපේ පන්තියට කඩා වැදුණු ලොකු සර්  ' කෝ කියනවා බලන්න හු කිව්වේ කව්ද කියල , නැත්නම් ඔක්කොටොම ගුටි  කන්න වෙනවා' කියා පන්තිය දෙවනත් කළේය .
ම්හ්! එකෙක්වත් කියන්නේ නැත.

ඉතින් ඔහු මොනවා කරන්නද? එක එකා ගෙන්වා ගුරු  මේසය දෑතින්ම අලලා  ගන්නැයි  කියා තට්ටමට  අතේ හිරි යනතුරු වේවැලෙන් තඩි බෑවේය. සමහරුන් පළමු පහර වදිද්දීම අඬන්නට පටන් ගත්  අතර සමහරු ගුටි කා ගොස් පුටුවේ වාඩි වෙන්නට යද්දී දැනුනු ගිණි කන වේදනාව නිසාය හඬා වටුනෝය. විදුලි සැරයක් වදුනාක් මෙන් පුටුවෙන් නැගී හිටි සමහරෙක් පස්ස අත  ගගා හිටගෙනම ඇඬුවෝය .

ඒත් අපේ මෙත්තා හෙවත්  මෙත්සිරි එක කඳුළක් හෙළුවේ නැත . ඒ උගේ චිත්ත ශක්තිය නිසා නොව ඔහු ඇඳගෙන හිටි කලිසමේ ශක්තිය නිසාය. ඒ දවස්වල ඉතා ඝනකම ඇති රෙද්දකින් වෙළඳපලට ආ බේල් කලිසමක් ඔහු හැඳ සිටියේය .ඔහුගේ තට්ටමට වේවැලෙන් තලන විට දවස් ගානකින් සෝදා නොතිබුණු කලිසමේ තිබු දුවිලි හා රටහුණු කුඩු දුමාරයක් සේ විසිරී  ගියේය.මේ අසිරිය බල බලා සිටි අපට පසුපසින් දැනුණු  වේදනාව අමතකව ගොස් සිනහ ආවේය .

මේ දුර්දාන්ත සිද්දිය හමුවේත් මගේ සිතට නැගුණු  සිතුවිල්ල වුයේ ගන්න ඕනේ මේ වගේ බේල් කලිසමක් කියලාය .

ඉන් සතියක් දෙකක් අවෑමෙන් බණ්ඩාරවෙල පොලේ ආ දවසක අම්මාට පෙරැත්ත කර බේල් කලිසමක් ලබා ගන්නට මටද හැකි විය.

ටික කලක් යනතුරු මගේ ප්‍රියතම ගමන් කලිසම වුයේ බේල් කොට කලිසමයි. අපිට ගෙදරට අඳින්නට පුංචි සරම් පොඩි තිබුනේය .

ඔය කාලයේම මට උගත් පාඩම්වලින් වැඩ ගන්නට ඉඩක්  ලැබුණි.

අපට යාබද ගම්මානයට යන්නට තිබුනේ කුඩා ඔයකින් එතෙර වීලාය. එගමට බස් එන්නේ නැත එනිසා එහි වැසියෝ නගරයට යන්නට දිය පාර තරණය කොට අපේ ගමට පැමිණ බස් එකට ගොඩ විය යුතුය. මේ ගමේ සිටි තාත්තාගේ හිතවතෙක් නගරයේ කන්තෝරුවක රාජකාරී කළේය . ඔහුට බයිසිකලයක් තිබිණි.

බයිසිකලය ගමට ගෙනියන්නට පාරක් නැත . ඒ නිසා බයිසිකලය නතර කර තබන්නේ අපේ ගෙදරය .
බයිසිකලයට ගාන්චුවක්  දමා යතුරක් දමා යන්නට ඔහු අමතක නොකළේය. එසේ කරන්නට එකම හේතුව මාය. මගේ ගජමිතුරු සුනිමල් සහ මම කෙසේ හෝ මේ බයිසිකලය පදින හැටියක්  ගැන සිහින මැව්වෙමු.

එක්තරා සෙනුරාදා දවසක සුනිමල් තඩි සුට් කේස් යතුරක් හොයාගෙන අපේ ගෙදර ආවේය. ගෙදර ඇත්තෝ එකෙල මෙකෙල වෙනතුරු බලා සිට අපි සැලසුම ක්‍රියාත්මක කළෙමු.
හරි යතුර ඇතුළට ගියා. ඒත් තදයි . කරකවමු. තව හයියෙන් . ම්ම්ම්ම් කරුමෙක මහත !
යතුරෙන් කෑල්ලක් සිදුරේය. ඔලුව එලියේය. මොනතරම්  උත්සහ කළද යතුරු කැබැල්ල එලියට ගන්නට අපි දෙන්නට බැරි විය.

හොර පුසන් සේ එතැනින් මාරු වුණු අපි  කල්පනා කළේ සඳුදාට වැඩේ මාට්ටු වූ විට කරන්නේ මොකක්ද කියලාය.
සඳුදාට එලිය වැටුනේය. තාත්තාගේ හිතවතා යතුර දමා බයිසිකල් ලොක් එක අරින්නට යද්දී වැඩේ පත්තු විය. ලොක් එකේ හිරවූ යතුරු කැබැල්ල නිසා ඔහුටද එදා වැඩට යන්නට වුයේ පයින්මය

එදා හවස තිබ්බේ මට දැඩි දඬුවම් පමුණුවන අවස්ථාවට මුහුණ දෙන්නටය.

තඩිමිරහ කෝටුවක්  කඩාගෙන හොඳින් සුදානම් කරගෙන  තාත්තා පිළිකන්නට මා කැඳවීය. මා දඬුවම් විඳින හැටි  බලන්නට ගෙදර අයට අමතරව තවත් කවුදෝ රැස්ව සිටියහ .
අම්මා තරමක් ශෝකයෙන් මුත් මේ කරපු නොසන්ඩාල වැඩේට මට කෝටු පාරක් දිය යුතුය යන බව පෙන්වන මුහුණින්ම සිටියාය .   කණ්ඩියක්‌  මත මා හිටවූ තාත්තා මගේ එක අතකින් අල්ලාගෙන අනිත් අතින් හැකි වෙර යොදා තට්ටමට කෝටු පාර දෙයි. වෙනදා මර හඬ තලමින් තාත්තාගේ අතේ එල්ලෙන මම එදා තාත්තා ගහන ගහන පාරට ඔලොක්කු සිනාවක් පෑම කාගේත් විමතියට ලක් වුණි.

තාත්තාගේ අත රිදෙන්නට ඇත. ඔහුගේ කේන්තිය නිවුණු පසු මගේ අත නිදහස් කළේය. මදක් ඉදිරියට ගිය මම සරම් පොඩිය කඩා දමා දිව ගියෙමි. සරමට යටින් මා ඇඳ සිටි තඩි බේල් කලිසම දුටු කවුරුත් පාහේ හිනාවෙන්නට පටන් ගත් අතර මට වඩාත් උස් හඬින් ඇහුනේ තාත්තා හිනා වෙන හඬයි .

උගත් පාඩම්වලින් වැඩ ගැනීම හා පෙර සුදානම මා කුඩා කල සිටම  ප්‍රගුණ කලේ ඒ ආකාරයෙනි.