වුඩ්ක්රෝෆ්ට් විලේ කුරුළු ජෝඩුව

 වුඩ්ක්රෝෆ්ට් ( Woodcroft)  යනු  ඕස්ට්‍රේලියාවේ සිඩ්නි නගරාසන්නයේ පිහිටි උප නගරයක්. මේ නගරයේ පිහිටි විල වටේ රවුමක් ඇවිද්දොත් හරියටම කිලෝමිටරයකි. ජලාශ්‍රිතව ජිවත්වන ලස්සන කුරුල්ලන්ගෙන්ද මනරම් තුරු වදුලෙන්ද අලංකෘත වූ විල වටේ රවුමක් දෙකක් ඇවිදීන්නට  විල අවට පදිංචි වී සිටින  පරිඝනක ඉංජිනේරුවෙක් ප්‍රිය කරයි. ඔහු චමින්දය. චමින්ද මේ විල රවුමේ ඇවිදිදිදී දුටු අපුරු කුරුළු වතගොත කැමරාවට අසු  කර ගන්නේය . සමහර ඒවා වීඩියෝ කර ගත්තේය. 

වතාවක් මෙහි සිටි කළු හංස ජෝඩුවක්  සහ පැටවුන් දෙදෙනෙක් ගැන නිරීක්ෂණය  කළේය. ඔවුන්ගේ අසනීප ගැන වනජීවී කාර්යලය සමග කතා කළේය. තවත් වතාවක් ඔහු දුටුවේ එක කකුලක් අහිමි ජලජ කුරුල්ලෙකි . ඌ රේල්  පවුලට( rail family) ඩස්කි මොර්හෙන් ( dusky moorhen  ) කුරුල්ලෙකි .දින කීපයකට පසුව දුටුවේ සතුටු හිතෙන දසුනකි. ඩස්කි මෝහෙන් කුරුල්ලාට සහකරුවෙක් හමු වී තිබේ. ඊටත් වඩා විශේෂත්වය වුනේ මේ අලුත් සහකරුවාද මුල් කුරුල්ලා මෙන්ම තනි කකුලින් සිටගෙන සිටීමය . මේ නම් අසිරියක් යයි සිතු චමින්ද මේ දසුන වීඩියෝ ගතකරගත්තේය . මෙහි ඇත්තේ එයයි. ( Video by Chaminda Aththanayaka)

මා  දන්නා පරිදි බොහෝ කුරුලු වර්ග තම ශරීර උෂ්ණත්වය රැකගැනීමට හෝ තාමත් හරියටම තේරුම්ගෙන නැති හේතුවක් නිසා බොහෝ  විට තනි කකුලෙන් සිටගන සිටියි , එහෙත් මේ කුරුළු  ජෝඩුවේ  එක කුරුල්ලෙක්ගේ කකුලක් ඇත්තටම කැඩී  වෙන් වී හෝ උපතින් ලැබී නැත.  ඒ කුරුල්ලාගේ සහකරුද  කොච්චරවත් සිටින්නේ තනි කකුලෙනි . මේ සමහර විට  කකුල නැති කුරුල්ලාට සහය දැක්වීමක් වෙන්නට බැරිද? මේ දෙවන කුරුල්ලා පළමු කුරුල්ලාට වඩා පෙනුමෙන් වෙනස් වෙන්නේ කොහොමද ? මේ වගේ ප්‍රශ්න ටිකක් දැන ගැනීමට මම කතා කලේ යොවුන් කුරුළු පර්යේෂකයෙකු වූ චනිත් විජේරත්නටය. ඔහු ඕස්ට්‍රේලියාවේ  මොනෑෂ් විශ්ව විද්‍යාලයේ වෛද්‍ය සිසුවෙකි. 

 ලංකාවේ කුරුල්ලන්ද ඇතුළු ලෝකයේ  විවිධ ප්‍රදේශවල කුරුල්ලන් ගැන පොත් කිහිපයක්ම ලියා ඇති චනිත් කිව්වේ මේ දෙවන කුරුල්ලා යුරේශියන් කූට් කෙනෙකු බවය. මුල් කුරුල්ල්ලා හා දෙවන කුරුල්ලා එකම  කුරුලු පවුලට   අයත්වුනත් මේ දෙවර්ගය එකතු වී අභිජනනය කරන බවට තොරතුරු ලැබී නැත  , එහෙත් ඔවුන් එකට හිඳී .ඔවුන් එකට ඉන්නේ තමන්ගේ ආරක්ෂාව හා පහසුව සඳහා උය . එකම  වාසස්ථානය බෙදාගන්න එකම පවුලේ කුරුළු විශේෂ  දෙකක් එකට ඉන්නා අවස්ථා තිබේ. චනිත් කිව්වේ දෙවන කුරුල්ලා කකුල ඔසවාගෙන සිටින්නේ ඔහුගේ සාමාන්‍ය පුරුද්දට මිස මුල් කුරුල්ලට සහය දැක්වීමට නොවන බවය .

Dusky Moorhen ( Source Wikipedia)

චනිත් කියන පරිදි කුරුල්ලන් හා වන සතුන් තම ආරක්ෂාව හා පහසුව පිණිස එකට සිටියද නගරයේ මිනිසුන් සිතන තරම් ඔවුන් සාමකාමී නොවන බවයි . රුදුරුකම් හා සැහැසි කම් සත්තව ලෝකයේ අප සිතනවාට වඩා පවතියි . 

ඒ නිසාමයි සතුන්ගෙන් මිනිසුන් වෙනස් වන්නේ . සහකම්පනය හා අනුන් පිලිබඳ ගැඹුරු දයාවක් දක්වන හැකියාව වැඩිපුරම ඇත්තේ මිනිසුන්ටය. එය සත්තව පරිනාමයේ ජයග්‍රහණයකි. සුවිශේෂ හැකියාවකි.

ඉතින් මිනිසුන් ලෙස ජිවත් වෙන්නට ලැබීම ආඩම්බරයක් වන්නේ මෙකි සහකම්පනය හා දයනුකම්පන්ය නිසිපරිදි සුසර වන පරිසරයකදීය.

ඔබ සැමට මේ බව පසක් වන නව වසරක් වේවා 

Eurasian Coot ( Source Wikipedia)

ෆිලිප් දුපතේ දරු උපත

පිලිප් දුපතේ ගොවිපලක් 

පිලිප් දුපතට පිවිසෙන පාලම ( දිග මීටර්  540)

රුසියානු කෙටි කතාවක් ' කැකිරි දුපතේ දරු උපත' නමින් කලකට පෙර සිංහලට පරිවර්තනය කර තිබුනා. ඒ කතාවත් මේ කියන්නට යන කතාවත් අතරේ කිසිදු සමානකමක් නැතත්  එක්තරා හේතුවක් නිසා ඒ නමම යොදන්නට හිතුවා. 

මේ අතීත කතාව පටන් ගන්නේ   මම ඉපදිච්ච අවුරුද්දේ  විතර.  කොළඹ  සිට වේයන්ගොඩ බලා යන පාසල් සිසුවෙකුට  හමු වෙනවා සුදු ජාතික සංචාරකයන් පිරිසක්.  ඔවුන් යම්කිසි ගමනක් යාමට මාර්ග විස්තර හොයමින් අසරණ වෙලා. දුම්රිය මගින් අතරේ ඉංග්‍රීසි උගත් කෙනෙක් නැති තරම් උනත් මේ  සිසුවාට ඉංග්‍රීසි භාෂාව තේරෙනවා. ඉතින් ඔහු තමන්ට පුළුවන් විදිහට සංචාරකයන්ට වුවමනා  මාර්ග විස්තරේ  පැහැදිලි කරනවා.   සංචාරකයන්  පිරිසේ  සිටි එක්  සුදු ජාතිකයෙක්  කරදාසි කබල්ලික ලියු තමන්ගේ එංගලන්තේ ගෙදර ලිපිනය මේ තරුණ සිසුවාට  දෙනවා. 

' නුඹට කවදාක හරි මොනම විදිහේ උදව්වක් හරි ඕනි වුනොත් මට ලියමනක් එවපන් '

ඉතින් කාලය ගත වෙනවා .  සිසුවා තරුණයෙක් . ඔහු උසස්පෙළ කරලා කාර්මික අධ්යාපනයකුත් ලබා ගත්තා . ඉන්පස්සේ රස්සාවක් නැතිව එකෙල  මෙකෙල වේවි ඉද්දි කෝච්චියේදී මුණ  ගැහිච්චා සුද්දා මතක් වෙනවා . තරුණයා ලියමනක් දානවා. 

සති කීපයකින් උත්තරය   එනවා.

"මම ලබන මාසේ ඉඳන් ඕස්ට්‍රේලියාවේ දුම්රිය දියුණු කිරීමේ උපදේශකයෙක් . එහෙන් උඹට රස්සාවක් හොයල දෙන්නම් . ලියකියවිලි ටික එවපන්." ඉතින් තව තුන් මාසෙකින්  අපේ තරුණයා ඔස්ට්‍ර්ලියාවේ .

ඔහු ඔස්ට්‍ර්ලියා දුම්රිය සේවයේ සිග්නල් ඉංජිනේරුවෙක් විදිහට ඉහළ නගිනවා. 1998 දී කල් ඇතිව විශ්‍රාම ගන්නවා . ඒ ලංකාවට ගිහිල්ලා අලුත් ව්‍යාපාරයක් පටන් ගන්න. ව්‍යාපාරය තමයි  තවත් ප්‍රධාන පෙලේ ව්‍යාපාරික හවුල්කරුවෙක් එක්ක ඉදිකිරීම් කරන එක . ඔවුන්  ඕස්ට්‍රේලියානු සමාගමක් එක්ක එකතු වී විශාල ගොඩනැගිලිවල අලුමිනියම්  හා විදුරු ආවරණ  සවි කරනවා. වත්තල පැත්තේ පැක්ටරියකුත් දානවා  . 

මෙන්න මේ  සමාගමෙන් තමයි කොළඹ කොටුවේ ලංකා බැංකු ගොඩනැගිල්ලේ හෙවත් පිට්ටු බම්බුව වටේට සුදු පාට අලුමිනියම් තහඩු අල්ලන්නේ . මේ  වැඩේට ඉස්සෙල්ල ලෝක වෙළඳ මධ්‍යස්ථානයට ගලධාරි හා මහබැංකු ගොඩනැගිලි ඉලක්ක කරලා කොටි ත්‍රස්තවාදීන් එල්ල කළ  බෝම්බවලින් දැඩි හානි වෙනවා. ඒ පිටස්තර විදුරු හා ඇලුමිනියම් රාමු අලුතින් දාන්නෙත් මේ කොම්නපැනියම  තමයි. මම 98 -99 අවුරුදුවල වැඩ කලේ එතන . මම මේ ගැන කීප වතාවක් ලියල තියෙනවා .   

දැන් තියෙන ලංකා බැංකු ගොඩනැගිල්ලේ විශාල නාමපුවරුව  වන  බිත්තියට  ඇල්ලු සුදු යකඩ අකුරු නිර්මාණය කර සවි කිරීමත් අපිට පැවරුන රාජකාරියක්. මේ වැඩේට ගැලපෙන පුද්ගලයෙක් හොයමින් සිටියා  . 1996 ලෝක ක්‍රිකට් කුසලානය නිර්මණය කලේ අපේ රටේ සමාගමක්. අර්ජුන රණතුන්ගලා පාකිස්තානේ ඉඳන්  ලංකාවට ආපහු ගෙනාව මේ කුසලාන නිර්මාණය කරපු සමාගම තිබ්බේ නුගේගොඩ . මේ සම්ගමේ හිටි ඉංජිනේරුවෙක් වුන තිලක්  අපිත් එක්ක එකතු වෙන්නේ  පෙරකී  වුවමනාව සහ තව ගොඩක්  වැඩවලට .

මේ ව්‍යාපෘති දෙක ඉවර වෙනකොට සමාගමේ ලංකාවේ ප්‍රධාන වැඩ ඉවරවෙනවා . ඕස්ට්‍රේලියාවේ සිට විශ්‍රාම අරන් ආපු සිග්නල් ඉංජිනේරුවා රෝයි අපහු එහෙට යනවා. ඒ ගිය ගමන ඇත්තටම විශ්‍රාම  සුවයෙන් ඉන්නවා .  ටික දවසකින් තිලක් ඔස්ට්‍රේලියාවට සංක්‍රමණය වෙනවා. තිලක් හා රෝයි අසල්වැසියන්  වෙනවා  . තිලක් තමන්ට සුපුරුදු ක්ෂේත්‍රයේම ව්‍යාපාරයක් පටන් ගන්නවා. ඇලුමිනියම් හා විදුරු ගොඩනැගිලි ආවරණ , නාන කාමර ෂවර් වගේ දේවල් එකලස් කරන පැක්ටරියකුත් දානවා. මේ මින්ස්සුන්ට සැනසිල්ලේ ඉන්න ලැබෙන්නේ නෑ . මමත් ඔස්ට්‍රේලියාවට සවාරියක්  එනවා . සැන්දෑ  සාදයකට ඇරයුම් ලැබෙනවා . 1998-99 කොළඹ පිට්ටු බම්බු වල ඇලුමිනියම් , විදුරු  ආවරණ හා සුදු යකඩ නාම පුවරු සමග එකට ඔතටු වෙච්ච තුන් දෙනෙක් අවුරුදු විසිපහකට විතර පස්සේ ආයෙත් හමු වෙනවා .

සාදය රසවත්. පරණ කතා අලුත් කතා සමග අනාගත සැලසුම් දිගෑරෙනවා.

ඉතින් මම ආපහු යන්න හදනකොට තිලක් මෙහෙම කියනවා .

ආයේ කවද්ද මෙහෙ එන්නේ?. මම ඔයාව එක්කරගෙන යන්නම් බලන්න තැන්  තියෙනවනේ මහා ගොඩක් .

"එහෙම තිබ්බට ඔයාගේ රාජකාරි පාඩු කර ගන්න එපා මම නිසා" මම කියනවා  . තිලක් ටිකක් කල්පනා කරනවා . ඉන් පස්සේ  මෙහෙම කියනවා .

"හරි මරු වැඩක්  තියෙනවා , අපි පිලිප් අයිලන්ඩ් යමු" . 

දවස් කීපයකට පස්සේ තිලක් මාවත් අරගෙන ෆිලිප් අයිලන්ඩ් යනවා . පිටිපස්සේ ඇලුමිනියම් රාමුවක් පටවාපු ලොකු වැන්  එකක යන ගමන් තිලක් කියනවා මේ ගමන ගැන , තිලක් මට කතා කරන්නෙත් තිලක් කියල 

' මෙහෙමයි තිලක් මේ ගමන මම අපේ ගෝල යෝ දෙන්නෙක් යවන්න හිටියේ . ගෝලයෝ කිව්වත් මේ රටේම උපන් සුදු ජාතිකයෝ තමයි. ඒත්  මට මේ ක්ලයන්ට් හිතට අලල්ලා ගියා . අනික ඔයාටත් මේ මනුස්සයා ගැන ලියන්න දේවල් තියෙයි".

අපි ඒ ක්ලයන්ට ෆිලිප් කියල කියමු. මෙල්බර්න් නගරයෙන් කිලෝමීටර් එකසිය හතළිහක්  විතර දකුණට වෙන්න පිහිටි පිලිප් දුපත ආකර්ශනීය සංචාරක පුරයක්. නිවාඩු නිකේතන හා දර්ශනීය වෙරල නිසා විතරක් නෙවෙයි පෙන්ගුයින්ලා බලන්නත් , සිල් මත්ස්‍යයෝ බලන්නත් කාර් රේස් පදින්නත්  මහා ලොකු පිරිසක් මේ දිවයිනට එනවා . 

 ගිය මාසේ දවසක ෆිලිප් මෙල්බර්න් වලට එන්නේ තමන්ගේ කන්තෝරුවේ පොඩි පාර්ටිෂන් එකක් කරගන්න කවුරුහරු හොයාගෙන. තිලක්ගේ ෂෝරුම්  එක දැකල එතනට එනවා  . :මට මේ වගේ වැඩක් කර ගන්න හියෙනවා ෆිලිප් දුපතේ" . 

තිලක් කල්පනා කරනවා . එච්චර දුරක් ගිහින්  වැඩක් කරණ එක පාඩුයි. අනික මෙෂර්මන්ට් එක ගන්නත් එක පාරක් යන්න ඕනිනේ .

තිලක්ගේ හිත කියවපු ෆිලිප් මෙහෙම කියනවා .

' මම මෙෂර්මන්ට් එක අරගෙන ආවා . මෙන්න මගේ අත්  අකුරින්ම ලියල තියෙනවා. ඔයාට තියෙන්නේ මේ ගානට ෆ්‍රේම් එක හදවලා කාව හරි එවල හයි කරන්න .. මම දන්නවා ගාන  ටිකක් වැඩිපුර යනවා කියල දුර නිසා . ඒ ඔක්කොම අල්ලලා ඔයාගෙ ගාන කියන්න '

ටිකක් කල්පනා කරපූ තිලක් කියනවා  ' ළඟ පාතකනම් ඔය වැඩේට ඩොලර් එක්දාස් පන්සියක් යන්නේ . දුර එන්න තියෙන නිසා එක්දාස්  අටසීයක්වත් ඕනි. අනික ඒකෙන්  බාගයක් ඇඩ්වාන්ස් එකක් ගන්න වෙනවා '

ෆිලිප් මෙහෙම කියනවා . 

"ඇඩ්වාන්ස් කතාවක් ඕනි නෑ . මම මුළු ගානම  දෙන්නම්. මෙන්න තියෙනවා ඩොලර් දෙදාහක්ම" .

 අන්න එහෙම කියපු ෆිලිප් හම්බ වෙන්න තමයි අපි මේ යන්නේ . පැය  එක හමාරක් විතර යනකොට අපි  දර්ශනීය පිලිප් දුපතට ලඟා වුනා. ලස්සන ලස්සන සංචාරක නිවාස, උද්‍යාන,නැරඹුම් ස්ථාන පහුකරගෙන අපි පිලිප්ගේ ගෙදරට ළඟාවූනා .

මුහුද අයිනේ ලස්සනට හදාපු නියම ගෙස්ට්  හවුස් එකකුත් බෝට්ටු වැඩපොලකුත් ඔහුගේ ඉඩමේ තිබුනා . 

තිලක් කෙලින්ම ගියා පාර්ටිෂන් එක කරන්න ඕනි තැනට . ටේප් එක අරන් මැන්නා. ඔලුව කැසුවා. 

'මේ මෙෂර්මන්ට් එක වැරදියිනේ. මම ගෙනාපු ෆ්‍රේම් එක මේකට හරි යන්නේ නෑ . මේ බලන්න  ඔහේ ලියල දීපු  මෙෂර්මන්ට් එක. දැන් මට ආයේ පාරක් එන්න වෙනවා.' තිලක් නෝක්කාඩුවෙන් කිව්වා . ෆිලිප් ඉතාම ශාන්ත විදිහට උත්තර  දුන්න . 

' මමත් ගෝලයෙකුට කියල ඔය මිනුම ගත්තේ. මගේ වැරැද්ද පිලිගන්නවා. අපි වැරැද්ද නිවැරදි කරලා ඉවරවෙලා ඉතිරි ටික කතාකරමු" කියල ඔෆිස් කාමරේට ගියා . "මෙන්න ඔයාගේ අද දවසේ ගාස්තුවයි ට්‍රාන්ස්පෝර්ට් වියදමයි . මේ ගැන අමනාප වෙන්න එපා. ආයේ දවසක නිවාඩුවේ මේ වැඩේ කරමු" ෆිලිප් එහෙම කිව්වම තිලක්හේ හිත උණු වුනා . '  වෙච්ච දේ වුනා . මේකට සල්ලි එපා. ආයේ දවසක මම ඇවිත් මේක ෆික්ස් කරලා යන්නම් ;

ඒත් ෆිලිප් පෙරැත්ත කරලම   අලාබය ගෙව්වා.

මේ සිද්දිය බලාගෙන හිටි අමුත්තා වෙච්ච මං  දිහාට පිලිප් ඇවිදගෙන එද්දී තිලක් මාව ඔහුට හඳුන්වල දුන්න . 'ඉතින් ඔබ දැන් කොහෙද පදිංචි වෙලා ඉන්න රට ? පිලිප් ඇහුව 

ශ්‍රී ලංකාව මම කිව්වා.

පිලිප් මා දිහා අනුකම්පාවෙන්   බැලුවා. 

මට බොහොම කනගාටුයි උඹල රටේ මේ දවස්වල තියෙන ප්‍රශ්න ගැන. ලංකාව් කියන්නේ මම .කැමතිම රටක්. මගේ වැඩවලට ලංකාවෙන්  ආපු විසිපස් දෙනෙකුට මම රස්සා ගන්න ස්පොන්සර් කරලා  තියෙනවා .

මේ වියපත් , ප්‍රසන්න  සුදු ජාතිකයාගේ ප්‍රභාමත් දෑස  දුටු  මට මිට දශක ගණනකට ඉස්සර වේයන්ගොඩ කෝච්චියේදී රෝයිට හමු වූ සුදු ජාතිකයා මොහුමදැයි සැකයක් මතු වුනා . 

සටහන : ෆිලිප් දුපතට ඒ නම ලැබිල තියෙන්නේ 1788 දී එංගලන්තයේ සිට ඔස්ට්‍රේලියාවාට පැමිණි පළමු  නාවික  සමුහයේ ආණ්ඩුකාරයා වූ සර් ආතර් ෆිලිප් සමරනු සඳහායි. 

(කතාවට යොදාගත් සමහර  නම්ගම් මනක්කල්පිතයි )

අහුබුදු දුන් බබාගේ නම

 

මට ඉස්සෙල්ලම අරීසෙන්  අහුබුදු  කියන නම  කියවන්න ලැබුනේ පරණ රසවාහිනි සඟරාවල තිබිලා. ඔහු හැම මාසෙම වගේ  ඒවාට ශාශ්ත්‍රීය ලිපි ලිව්වා .ඊට ගොඩක් කාලෙකට පස්සේ මම  ඔහුගේ ගෙදරට පේන  දුරින් ජිවත් වුනා .ගල්කිස්ස ටෙම්ප්ලර්ස් පාරේ  බේකරිය හන්දියට කලින් පාරේ දකුණු පසට  වෙන්නට සාදා  තිබු කලාපුරේ ගෙවල් දීලා තිබ්බේ රටේ ප්‍රවීන කලාකරුවන්ට.  මට එහෙ ගේක ටික කාලයක්  ඉන්න ලැබුනේ මම කලාකරුවකු වෙච්ච  නිසා නෙවෙයි  කලාකරුවකුගේ පුතෙකුගේ මිත්‍රයෙක් වෙච්ච අසෝක  කරපු උදව්වක් හැටියට  . 

තාවකාලිකව වසා දමා තිබ්බ  මේ ගෙදර ලැබීම අපිට ලොකු  අස්වැසිල්ලක් වුනේ ඒ වෙනකොට අපි කාටවත්  කොළඹින් ස්ථිර තැනක් තිබුනේ නැති නිසා  .කලා පුරයේ ජීවත්වෙමින් මාසික සඟරාවක්ද  ළමා පත්තරයක්ද සකසමින් අපි  ගෙවූ  කාලය ගැන තව වෙනතුරු බ්ලොග් සටහනක් ලියා නැත්තේ ඒ කතාව එහෙම ලේසියෙන් පාසුයෙන් ලියන්නට  බැරි තරම් සංකීර්ණ නිසා . හපන්කම්, මෝඩකම්, අපරිණතකම් මැද  ණය  කාරයෙක්ද , තරහකාරයෙක්ද, පෙම්වතෙක්ද විදිහට  විවිධ චරිත රඟ පෑ  මේ කාලයේ මට බොහෝ විචිත්‍ර  මිනිසුන් ඇසුරු කරන්නට ලැබුණා . ඒ ගැන වෙනම ලියන්නම්. . කලාපුරේ ඉද්දි හමුවුනු  කිහිප දෙනෙක් නම් ඉදිරිපස නිවසේ විසු ලයනල් අල්ගම, , වම්පස නිවසේ විසු පියසර ශිල්පාධිපති , ගෙවල් කීපයක එපිටහින්  විසු අරීසෙන්  අහුබුදු වගේ නම් දරපු පුද්ගලයන් .

 ළමා පත්තරයකට  කතා කීපයක් ඉල්ලා  ගන්නට මම අරීසෙන්  හහුබුදු හමු වුනා . දවසක් දෙකක් එහෙ ගියා.  ගල්කිස්ස මුහුදේ ඉර ගිලෙන්න කිට්ටුව ලා රතු පාට සන්ධ්යාලෝකය මැද විවෘත ආලින්දයට වෙලා  හාන්සිපුටුවක වාඩි  වී ප්‍රසන්න මුහුණින් සිටි අහුබුදුවන්  මට රජගොනා හා වප්මගුල ගැන කතාව කිවා . තවත් ළමා කතා කීපයක් කිව්වා .. ඒ කතා සේරම වගේ ඒ වෙනකොට පළවෙලා  තිබුනා.  දෙතුන් වතාවක් ගිහින් කතා කර කර හිටියට අලුත් කතාවක් ලියා ගන්න බැරි වුනා . මෙහෙම ගෙවිච්ච කාලෙන් පස්සේ මට කලාපුරෙන් නික්මිලා කඩවතට යන්න වුනා . හුණුපිටියේ  රාජ්‍ය ඉංජිනේරු සංස්ථාවේ රස්සාවට ගියා . මෙන්න බොලේ මගේ අල්ලපු මේසේ ඉන්නවා අරීසෙන්  අහුබුදුගේ පුත්‍රයා උදම් . අපි දෙන්න ටික කාලයක්  උදේ හවා මුණ ගැහුනා  . අරීසෙන් අහුබුදුගේ බබාලට නම් දැමීමේ වැඩේ නගලම  ගියේ මේ කාලේ.   ඔහු  ව්‍යාපාරික නම් රාශියක් දාල තිබ්බ.  මම අහල තිබ්බ විදිහට උපාලි ප්‍රකාශන වෙච්ච දිවයින , විදුසර, වත්මන වගේ නම් ඔහු දාපුවා. මෙහෙම නැගල යන නමක් දාන්න  හොඳ බිස්නස් ඉවකුත් තිනන  ඕනි .  

ඒ දවස්වල අපේ කන්තෝරුවේ මගේ එහා පැත්තේ හිටි මිත්‍රයට තොරතෝංචියක් නැතිව ඉල්ලීම්  එනවා. කන්තෝරු මිත්‍රයෝ  ඔෆිස් බස්  එකේදී , කෝච්චියේදී  කයිවාරු ගහල තිබ්බේ අපි එක්ක තමයි අහුබුදුගේ පුතා වැඩ කරන්නේ කියල . ඉතින් කාගේ හරි දුර නෑයෙක්ට  බබෙක් හම්බුනොත් "අනේ අහුබුදු මහත්තයට කියල නමක් දාලා  දෙන්නකෝ" කියනවා . ඉතින් තාත්තට නෙවෙයි පුතාට කියල තමයි නම ඉල්ලන්නේ  . "අනේ මල්ලි තරහ නැතිව තාත්තට කියල හොඳ නමක් දාලා  දෙන්නකෝ අපේ ලොක්කු අම්මගේ දුවට පුතෙක් හම්බවෙලා උයන්න හරි ඔයන්න හරි කමක් නෑ "  . අපි ඉතින් හිනා වෙනවා . උදම් කියනවා මේවා අපේ තාත්තට කිව්වොත් බැනුම් අහන්න වෙනවා කියල. කොහොම හරි අර බබාට  නමකුත් දවසකට  දෙකකට පස්සේ ලැබෙනවා. මම දන් නෑ  ඇත්තටම තාත්තට කියල නම ලියා ගත්තද නැත්නම් තාත්තගේ ලිස්ට් එකින් ගත්තද කියල . 

හැබයි මමනම් අහුබුදු මහත්තයාගේ නම් ලිස්ට් එකෙන් සෑහෙන්න වැඩ ගත්තා . ඒ කාලේ වෙනකොට තිබ්බේ බොහොම සරල නම් ලැයිස්තුවක්. පස්සේ තමයි ඒ ලිස්ට් එකට වයිවාරන්න නම් එකතුවෙලා තරමක විකාරයක් වුනේ. අනික අර මුල් ලිස්ට් එකේ තිබ්බ නම් අලුත් , අන්කොමන්  නම් . ඒත්  ටික කාලෙකට පස්සේ ඒ නම්  හැම තැනින්ම ඇහෙන්න පටන් ගත්තා . අපේ දුවලගේ පන්තිවල හරි අඩකට වඩා තිබ්බේ අහුබුදුගේ මුල් ලයිස්තුවේ නම් .  

අපේ ලොකුදුව හම්බුනාම  අපි දෙපාරක් නොහිතම කතාවුනා අහුබුදු ගෙදරට ගිහින් නමක් ඉල්ලා ගන්න .

ඉතින් මම හවස වැඩ ඇරිලා  ගියා කාලෙකට පස්සේ ටෙම්ප්ලර්ස් පාරේ අහුබුදු නිවසට . එදා මම යනකොටත් ඔහු විවෘත ආලින්දයේ හිටියේ . අමුත්තෙකුත් හිටියා වගේ මතකයි. මම දුවක් හම්බුනා නම දාගන්න ආවේ  කිව්වම . මට කිව්වා " දුත ලක්ෂණ අනුව වාසනාවන්ත ළමයෙක් ලැබිල තියෙන්නේ  නැත්නම් මෙච්චර හැන්දෑ වෙලා මම කාටවත් නම් දෙන්නේ නෑ  . අපි කේන්දරෙත් හදමු" කිව්වා  . මම  කේන්දරවත්  දුත ලක්ෂනවත්  විශ්වාස කලේ නැතත් මේ කතාව ගිහින් කිව්වට පස්සසේ ළමයින්ගේ ආච්චි අම්මලා  එහෙම අතිශයින් සතුටු  කරන්න පුළුවන් කියල මතක් වෙලා මම සතුටින්ම අහගෙන හිටියා. 

මට නම් ලැයිස්තුවක් ලියල දීලා අහුබුදු මහත්තයා මෙහෙම කිව්වා . 

' පුතාගේ යාලුවෙකුත් හින්දා නම දානවට සල්ලි ගන්න බෑ '  එහෙම කියල ආයේ මෙහෙමත් කිව්වා . "හැබැයි මම කේන්දරේ හදල දෙනවා පස්සේ වෙලාවක එන්න" කියල . ආයේ කිසිදාක මට අහුබුදු ගෙදරටවත් කලාපුරේටවත් යන්න බැරි වුනා .

ඉතින් දූට  අරිසෙන් අහුබුදු මහත්තයා යෝජනා කරපු නම තමයි ' පුල්මි මිහාරා' පුල්මි කියන්නේ පිරුණු මැණිකය මිහාරා  කියන්නේ මිහිරි ගංගාවය කියලත් කිව්වා මතකයි  . ඒත් අපි ගෙදර ඇවිත් දැම්මේ වෙනම නම් ටිකක් . ලිස්ට් එකේ වෙන තැන්වල තිබ්බ නම්  දෙකක් එකතු කරලා දැම්ම . පොඩි දුවගේ නම දැම්මෙත් ඒ විදිහට .   

ඔහු කි  නම්වල තේරුම් ගැන සමහර භාෂා විශාරදයෝ එකඟ වුනේ නෑ . ඒ වගේම ඔය සරල නම් ලස්සන නම් මොකක්වත් පිටරටකට ගියාම වැඩකුත් නෑ . මට ඊයේ පෙරේදා හම්බුනා පිට රටක ඉන්න මගේ යාලුවෙක් . ලස්සන කෑලි  තුනේ නමක් තිබ්බ  මිනිහ කියනවා මචන් මගේ පරණ නම කිව්වට මෙහෙ කවුරුත් මාව දන්නේ නෑ  . මගේ නම දැන් ජෝන්   කියල . 

Image : Freepik

ගෝල්ෆේස් අරගලය ප්‍රොජෙක්ට් එකක්ද ?

ගෝල්ෆේස් අරගලය ප්‍රොජෙක්ට් එකක්ද නැද්ද ? මේ ප්‍රශ්නය මම  ප්රෝජෙක්ට් මැනේජ්මන්ට්  උගන්නා සිසුන් පිරිසකට යොමු කළෙමි. සමහරු ඔව් කීහ . සමහරු නෑ  කිහ . ඉන්පසු මගේ අදහස් දැන ගැනීමේ කුහුලින් ඒ සියලු දෙනා බලා සිටියෝය. මේ සමග ඇරඹුණු කතා බහ ප්රෝජෙක්ට් මැනේජ්මන්ට් සම්බන්ධ බොහෝ  අහුමුලු කතා කිරීමට මුලාරම්භයක් වුනේය. 

මට අනුවනම් එය ප්‍රොජෙක්ට් එකක් හෙවත් ව්‍යාපෘතියකි . ඉතා සංයුක්ත හෝ පැහැදිළි  නොවුනත් එහි අරමුණු තිබුනේය. ඊට බල පෑ පසුබිම් අවශ්‍යතාවක්  තිබුනේය.  ඊට කාලයක් වැය වුනි. කෙතරම් කාලයක් වුවමනාදයි මුලින් දැන සිටියේ නැත. එයට පිරිවැයක් තිබිණි. ඒ ශ්‍රමය, මුදල් හා ද්‍රව්‍යමය ආධාර යනාදියයි . 

එය අවසන් වුනාද නැත්නම් එහි කොටසක් පමණක්  අවසන් වුනාද කියා හරියටම කියන්නට බැරිය. යමක් ඩිලිවර්  වූවානම් එසේ  ඩිලිවර්  උනේ මුලින් අරමුණු කළ  දේද නැතිනම් ඉන් කොටසක්ද එසේත් නැතිනම් වෙනස්ම දෙයක්ද යන්න විමසා බලා තීරණය කළ  යුතුය. 

අපි ව්‍යාපෘති කළමනාකරණය යන මාතෘකාවට යමු. 

ව්‍යාපෘති කළමනාකරණ ආයතනය (PMI) විසින් ව්‍යාපෘතියක් අර්ථ දක්වා ඇත්තේ මෙසේය :

"ව්‍යාපෘතියක් යනු නිශ්චිත ආරම්භයක් සහ අවසානයක් සහිත ඕනෑම තාවකාලික ප්‍රයත්නයකට නිශ්චිත ප්‍රතිඵලයක් ලබා ගැනීම සඳහා සම්පූර්ණ කළ යුතු කාර්යයන් අනුපිළිවෙලකි"

මෙම නිර්වචනය  වඩාත් විස්තාරනය කර ඇත

ව්‍යාපෘතිය යනු අද්විතීය නිෂ්පාදනයක්, සේවාවක් හෝ ප්‍රතිඵලයක් නිර්මාණය කිරීමට ගන්නා තාවකාලික උත්සාහයකි. ව්‍යාපෘතිවල තාවකාලික ස්වභාවය ව්‍යාපෘති කාර්යයේ ආරම්භයක් සහ අවසානයක් හෝ ව්‍යාපෘති කාර්යයේ අදියරක් පෙන්නුම් කරයි. ව්‍යාපෘතිවලට තනිව ක්‍රියාත්මක වීමට  හෝ වැඩසටහනක  කොටසක් විය හැකිය

නිර්වචනය පවසන්නේ ව්‍යාපෘති තාවකාලික බවයි. එබැවින් ව්‍යාපෘතියකට නිශ්චිත ආරම්භයක් සහ අවසානයක් ඇත

ව්‍යාපෘති කුඩා කාර්යාල මාරු කිරීමේ සිට ගුවන් තොටුපළක් ඉදිකිරීම දක්වා විවිධ පරිමාණයන්ගෙන් යුක්ත වේ.

ව්‍යාපෘතියේ සංකීර්ණත්වය සහ පරිමාණය අනුව, ව්‍යාපෘති පිරිවැය, කාල නියමය සහ ව්‍යාපෘති කළමනාකරණ කණ්ඩායමේ ප්‍රමාණය වෙනස් වේ.

ඔබ ඔබේ කාර්යාලය මාරු කිරීමට තීරණය කළා යැයි සිතන්න. එය තාවකාලික කාර්යයකි. නමුත් තවමත්, එයට නිශ්චිත ආරම්භයක් සහ අවසානයක් ඇත.  එයට මුදලක් වියදම් වේ .කාර්යාලයේ බඩු  මූට්ටු වලින් ප්‍රවාහනය  කළ යුතු දේ, ඔබ මාරු කරන්නේ කොතැනටද, සහ මාරු කරන්නේ කෙසේද යන්න ව්‍යාපෘති විෂය පථය තීරණය කරයි. එමනිසා, කාර්යාලයක් මාරු කිරීම ව්යාපෘතියක සියලු ගුණාංග ඇත.

අපගේ එදිනෙදා ජීවිතයේදී හෝ නිවසේ හෝ රැකියාවේදී අප නිරත වන ක්‍රියාකාරකම් රාශියකි. ඒවායින් සමහරක් ව්‍යාපෘතිවල කොටසක් වන නමුත් ඒවායින් බොහොමයක් අපගේ කාර්යයේ නිත්‍ය කාර්යයන් සඳහා පුනරාවර්තන ක්‍රියාකාරකම් වේ. මෙම පුනරාවර්තන ක්‍රියාකාරකම් මෙහෙයුම්(operations) ලෙස හැඳින්වේ. කාර්යාලය පිරිසිදු කිරීම, සාමාන්‍ය නඩත්තු කිරීම, රැස්වීම් පැවැත්වීම සහ කාර්ය මණ්ඩල වැටුප් ගෙවීම් මෙහෙයුම් සඳහා උදාහරණ වන අතර කාර්යාලයක් මාරු කිරීම, නිවසක් අලුත්වැඩියා කිරීම සහ ඔබේ කාර්යාලයේ නව මානව සම්පත් කළමනාකරණ පද්ධතියක් ස්ථාපනය කිරීම ව්‍යාපෘති සඳහා උදාහරණ වේ.

ඊළඟ ප්‍රශ්නය: ව්‍යාපෘති කළමනාකරණය යනු කුමක්ද?

'ව්‍යාපෘති කළමනාකරණය' යන යෙදුම පිළිබඳ බොහෝ නිර්වචන ඇත, නමුත් මම PMI විසින් ලබා දී ඇති අර්ථ දැක්වීමට කැමැත්තෙමි;

"ව්‍යාපෘති කළමනාකරණය යනු මිනිසුන්ට වටිනා දෙයක් ලබා දීම සඳහා නිශ්චිත දැනුම, කුසලතා, මෙවලම් සහ ශිල්පීය ක්‍රම භාවිතා කිරීමයි"

 ව්‍යාපෘතියකට නායකයෙකු අවශ්‍යයි; ව්‍යාපෘති කළමනාකරණ පරිසරය තුළ, ඔවුන් ව්‍යාපෘති කළමනාකරු (PM) ලෙස හැඳින්වේ. ව්‍යාපෘති කළමනාකරුට ඔහුගේ කාර්යයන් ඉටු කිරීමට සහාය වීමට කණ්ඩායමක් අවශ්‍ය වේ.

පාර්ශවකරුවන් හෙවත් stakeholdersලා  යනු ව්‍යාපෘති සඳහා විවිධ අවශ්‍යතා සහ බලපෑම් ඇති පුද්ගලයින් ය.

ව්‍යාපෘතියක ප්‍රධාන පාර්ශවකරුවන් වන්නේ ව්‍යාපෘති හිමිකරු, ව්‍යාපෘති කළමනාකරු, ව්‍යාපෘති කණ්ඩායම, සැපයුම්කරුවන්, ගනුදෙනුකරුවන් සහ තරඟකරුවන් ය.

මේ නයින් ගත්  කළ  ගෝල්ෆේස් අරගලය ව්‍යාපෘතියකි . දැන  හෝ නොදැන එය ක්‍රියාත්මක වුනේ  agile  ක්‍රමවේදයටය  . අවසාන අරමුණ පිලිබඳ දළ අදහසක් මුලින් තිබ්බා වුනත් එය ඉතා පැහැදිලි හා සවිස්තර එකක් නොවුනේය. ඒ නිසා අවශ්‍යතාවය  වරින්වර විශාල ලෙස වෙනස් වුනේය. පාර්ශවකරුවන් හෙවත් ස්ටේක්හෝල්ඩර්ලා මහ ගොඩක් හිටියෝය. සමහරවිට එය රටේ ජනගහනයෙන් සැලකියයුතු කොටසක්  වුනේය. මුලින් මුලින් අරගලකරුවන් ක්‍රියාත්මක වුනේ ස්වකාර්යසාධක කණ්ඩායම්  හෝ self performing  teams   හැටියටය. වැඩවල ප්‍රගතිය හෝ වැඩ පෙන්වන  හැටියට එතැන මෙහෙයවන්නකු වීමත්, විනය පාලකයා වීමත්, පහසුකම් සපයන අංශයේ සාමාජිකයෙක් වීමත්  පිරිස අතරින්ම තීරණය වුනේය .  නිසා එය agile  ක්‍රමයට ක්‍රියාත්මක වුනු ව්‍යාපෘතියක් යැයි  යෝජනා කරන්නට පුළුවන. එනමුත් එයට ප්‍රොජෙක්ට් මැනේජර්  කෙනෙක්වත් , ස්ක්රම්  මාස්ටර් කෙනෙක්වත් ප්‍රොඩක්ට් ඔව්නර් කෙනෙක්වත් හිටි බවක් නොපෙණින. 

මේ සියලු දේ සපිරී පැහැදිළි  අරමුණක්‌ , ක්‍රියාවලිය තෝරා  ගැනීමක්, කලයුතු දේ හඳුනා ගෙන කාල සැකසුම් කිරීමක් , නිසි කණ්ඩායම් හැසිරවීමක්, සන්නිවේදන කළමනාකරණයක් , අවදානම් කලමනා ක රණයක් තිබුනේනම් ගෝල්ෆේස් ප්‍රොජෙක්ට් එක වැනි අති සංකීර්ණ ව්‍යාපෘති පවා සාර්ථකව නිමා කළ  හැකිය . ආණ්ඩු පෙරළීම  හා පත් කිරීම කෙසේ වෙතත් ඉතා ප්‍රශස්ත මට්ටමේ සමාජ, ආර්ථික දේශපාලන මොඩලයක් කෙටුම්පත් කරගෙන ස්ථාපිත කිරීම සඳහා බලසම්පන්න ලෙස බ්‍රෑන්ඩ් කළ  හැකිව තිබිණි . 

ඒත්  කලබල විය යුතු නැත සමහර ප්රෝජෙක්ට්වල  වටිනා ප්‍රතිඵලය ලෝකයට නිරාවරණය වන්නේ නැතිනම් හරියටම තේරුම් යන්නේ ප්‍රොජෙක්ට් එක අවසන් විත්  අවුරුදු ගානකට පසුවය. 

( ප්‍රොජෙක්ට්  මැනේජ්මන්ට්  ගැන ලියවෙන ලිපි පෙළක පළමුවැන්න මෙයයි . උප ඇමතිලා පත්කිරීම, සමහර පක්ෂ ඉක්මනින් කඩා වැටීම, අහිංසක ගැමියෙක් මහා ව්‍යාපෘතියකදී අවලංගු වන හැටි වගේම ඇමෙරිකානු  තානාපතිනිය  අරගලය උත්සන්න වූ දිනෙක ට්විටර් පණිවිඩයක් යවා inclusive  government  එකක් පිහිටුවන්නැයි  කළ ඉල්ලීම  ගැනද ප්‍රොජෙක්ට් මැනේජ්මන්ට්  යටතේ කතා කළ  හැකිය .) 

මළ ඉලව් ලිෆ්ට් එක

ඉස්සර ලංකාවේ ඉක්මනින්ම ඉහළට යන්න  පුළුවන් ජොබ් එකක් තිබ්බා. ඒ තමයි විදුලි සෝපාන ක්‍රියාකරු. මුල් කාලේ තිබ්බ හැම ලිෆ්ට් එකකම වාගේ ක්‍රියා කරවන්නෙක් හිටියා. පහු පහු වෙනකොට මේක තනියම කරගෙන යන්න පුළුවන් විදිහට හුදී ජනයා හුරු පුරුදු උනාම ලිෆ්ට් ක්‍රියාකරුගේ රස්සාව ඕනෑ  නැති උනා.  කොච්ච්ර දියුණු ආරක්සක ක්‍රම තිබ්බත් මට නම් ලිෆ්ට් වල යන්න පොඩි චකිතයක් තියෙනවා තාමත් . 

ඒකට හේතුව තමයි බම්බලපිටියේ පිහිටි තට්ටු ගොඩනැගීල්ලකදී මා  ඉහළ  යමින් හිටි ලිෆ්ට් එකක හිර වීම. එය තට්ටු හතේ  ගොඩනැගිල්ලක්. බිම් මහලින් තුන්වන තට්ටුවට යාමට පිවිසුණු මාව තුන්වෙනි මහලේ නවත්වා ගන්නේ නැතිව  විදුලි සෝපානය අකීකරු ලෙස  පහළට  ගියා  . යලි උඩට ගියා  . ඉන්පසු කිසිම වග විබාගයක්  පෙන්නුම් නොකර විදුලි පුවරු  ඔක්කොම නිවී ගියා. මම කලබල වුනු පාර සීනුව ඔබාගෙනම සිටියා.

විනාඩියෙන් විනාඩිය චකිතය තීව්‍ර  වූ අතර අවසානයේ මම බය වෙන්නට පටන් ගන්නවාත් සමගම මට හඬක් ඇහුනා. 

"කවුද ඇතුලේ ඉන්නේ? කලබල වෙන්න එපා. අපි ඉක්මණින්  ඔයාව එළියට  ගන්නවා   " . මම ලහි ලහියේ උත්තර දුන්නේ මගත් අස්වැසිල්ලකින් . මොහොතකින් මගේ කටහඬ හඳුනා ගත් ගොඩනැගිල්ලේ නඩත්තු කාර්මිකයෙකු . "මහත්තයා විනාඩි දෙක තුනක් ඉවසලා ඉන්න. බය වෙන්න එපා. අපි ඉක්මනට ලිෆ්ට් එක පහලට අරන් දොර අරිනවා ' කියා කි නිසා  මගේ බය තරමක් තුනී වෙලා ගියා වුනත්, සෝපානයේ සරල ක්‍රියාකාරිත්වය ගැන කියවා තිබ්බත් මේකෙන් මාව එලියට ගන්න බැරි වේදෝයි කියන බයකුත්  නොතිබුනා නොවෙයි . තවත්  විනාඩි හතරකින් විතර සෝපාන  දොර අරුණා . මම එලියට ආවේ  බිම් මහලෙන්. සෝපාන දොරේ යතුරක් හා අඬුබඩු  සෙට්  එකක් අතැතිව සිටි අපේ නඩත්තු ශිල්පියෙක් පෙරටු කොටගත්  අපේ මුළු කාර්යාලයේ සියලුම දෙනා එළියේ හිටියා .

මේ සිද්දියෙන් පසු මම හැකි සෑම  විටම විදුලි සෝපාන මග හැරියා . තට්ටු තුන හතර තරප්පු දීගේ බඩගෑවා . ලිෆ්ට් එකට ගොඩ වුනේ කවුරුවත් හිටියොත් පමණයි . විදෙස් රටක හෝටලයක් හෝ නවාතැනක් සොයාගැනීමේදී මම පළමු හෝ දෙවැනි තට්ටුවලට ප්‍රමුඛතාව දුන්නා .

ඔය සිද්දිය වී ටික කලක් ගියාට පස්සේ මම ඉන්දියාවේ දිල්ලි නුවරට ගිහින් හිටියේ වෙනත් රටක්  බලා  පිටත් වීමට. ඒ රටේ   තානාපති කාර්යාලයක් ලංකාවේ   නොතිබුන නිසා නවදිල්ලි නුවර අදාල  තානාපති කාර්යාලයට යන්නට සිදු වුනා . නවාතැන  දිල්ලියේ අජන්තා හෝටලේ.  ගුවන්යානයේදී හමු වූ මගේ පරණ සරසවි මිතුරෙක්ද මා බලන්නට හවස හෝටලේට ආවා .  ඔහු මිතුරු වෙට් දොස්තර  විජිත . අර අලි ගැන අලි පොතක් ලියපු අලි දොස්තර තමයි ඒ.  ඔහු පහුවදා කාශ්මීරයේ  සමුළුවකට යන්න වෙනත් හෝටලයක නතර වී සිටියා .  හැන්දෑවේ මා නතර වී හිටි හෝටල් කාමරයට පැමිණි ඔහු සමග රූෆ්ටොප් එකේ තිබුණු අවන්හලේ වාඩි  වී බීර වීදුරුවක් තොල ගෑවා. වැඩිය ලිෆ්ට් පාවිච්චියට අකමැති මම මගේ මිතුරා ලොබියේදී පිළිගෙන මගේ කාමරයට කැටුව  ගියේ තරප්පු පෙළ දිගේ. එතැන් සිට බිර බොන්නට රුෆ් ටොප් එකට ගියෙත් තරප්පුව නගිමින්. ඒත් අපි සාදය අවසානයේ  පහලට යන්නට ගොඩ වුනේ ලිෆ්ට් එකට .

මගේ කාමරය තිබුන  තුන්වැනි තට්ටුවෙන් බැසීමට සෝපාන බොත්තම එබුවාම විදුලි සොපානය හරියටම  තුන්වන තට්ටුවට ගොස්  නතර වුනා . එත් ලිෆ්ට් එකේ දොර ඇරෙන්  නෑ . අපි මොකද කරන්නේ? ආයේ බොත්තම එබුවා බිම් මහලට යන්න .බිම් මහලට  ගිහින් නතර වුනා. දොර ඇරෙන්  නෑ .පුංචි වීදුරු කවුළුවක් සෝපාන දොරේ තියෙනවා . ඈත කවුන්ටරය පෙනෙනවා. අපි දොරට තට්ටු  කළා . කාටවත් ඇහෙන්නේ නෑ . අත  වැනුවා. ඒ පුංචි කවුළුව දිහාට කාගේවත් අවදානය යොමු වුනේ නෑ . ආයෙම උඩම තට්ටුවට ගියා.  තුන්වැනි තට්ටුවට ගියා. කව්රුහරි එළියෙන් ඇවිත් හරි දොර ඇරියොත් හොඳයි කියලා නොසොල්මනේ හිටියා. මා මිත්‍ර අලි දොස්තරගේ  මුණත්  බෙරි   වෙලා. අලියට පෑගිච්ච ලන්තෑරුමක්  වගේ. මගේ මුණ තිබ්බ හැටි විජිතගෙන්මයි   අහ ගන්න වෙන්නේ. 

පස්සේ ආයෙම බිම් මහලට ගියා. සෙනග අඩු හෝටලේ කව්රුත් විදුලි සෝපානය ලඟට එන්නේ නෑ . හදිසි  සීනුව ගැහුවා ගැහුවා. හඬක් නෑ . ප්‍රතිචාරයක් නෑ .  පලවෙනි පාර ලිෆ්ට්එහෙක  හිරවුණු සිද්දිය මතක් වුනා .මේ පාරනම් තනියම නෙවෙයි  තව එකෙක් ඉන්නවනේ කියලා හිතුනා. "උඹ ආවේ නැත්තනම් මට මෙහෙම එකක් වෙන්නේ නෑනේ" මම  මිත්‍රයාට විහිලු කළා. දෙන්නම වියරුවෙන් වගේ හිනා වුනා.   එත් මේක ලේසි කෙලියක් නෙවෙයි . මේ යක්කු එකෙක්වත් ලඟට එන්නේ නෑනේ  කියලා මම පයින් පාරක් දුන්නා සෝපාන දොරට . මෙන්න බොලේ දොර අරුනා. පස්සේ බැලින්නම් ඒ දොර ස්වයන්ක්‍රීයව ඇරෙන එකක් නෙවෙයි . අතින් තල්ලු කරලා අරින්න ඕනි පරණම පන්නයේ එකක්. දවල් හෝටලයට මුලින්ම එද්දී සේවකයෙක් මා සමග බෑගය රැගෙන  ආ නිසා ලිෆ්ට් එකේ  දොර ඇරෙන විදිහ මට නෝටිස් වෙලා තිබ්බේ නෑ.

 ඔය සිද්දි දෙකටම කලින්   අපි  කොළඹ කොටුවේ තිබ්බ රජයේ  මණ්ඩලේක  ප්‍රධාන කාර්යාලෙට ගියේ ටෙන්ඩරයක් බාර දෙන්න. ටෙන්ඩර් ලියකියවිලි  එක්ක  අඩි පහක් හයක්   උස යකඩ බ්‍රැකට් එකක් දෙන්න ඕනි සාම්පලයක් හැටියට . දැන් ටෙන්ඩර් මිටියයි යකඩ සාම්පලෙයි  දාගෙන ගොඩනැගිල්ලට  ගියාම මෙහෙම උපදෙසක් දුන්නා .

" හත්වැනි තට්ටුව ඒ කියන්නේ උඩම තට්ටුවේ තමයි ටෙන්ඩර් බාර ගන්න කන්තෝරුව තියෙන්නේ. සාම්පලෙයි ලියකියවිලියි එතෙන්ට දෙන්න" .

ඒ ගොඩනැගිල්ලේ ඒ කාලේ තිබ්බේ අරුම පුදුම විදුලි සෝපානයක්. තාමත් තියෙනවද මන්ද?  . නතරවීමක් නැති , දොරක් නැති තිස්සෙම එක පැත්තකින් හෙමින් ඉහලට යන තවත් පැත්තකින් පහලට එන සංසාර චක්කරේ වගේ ලිෆ්ට් එකක් .   ඉතිං  මේ නතර නොවී ගමනේ යන ලිෆ්ට් එකට  සීරුවෙන් නගින්ට ඕනි. තව සෙනග රොත්තක් ඉන්නවා පොර කකා. ඔක්කොටම හපන් අපේ යකඩ සාම්පලේ. අමාරුවෙන් ඇළ  කරලා, බැනුම් අහලා  පටවා ගත්තා. .හරියට  බස් එකේ ෆුට් බෝට්  එකට ට්‍රන්ක පෙට්ටියක් අරං නගින්නැහෙ  අපිත් එල්ලුනා දුවන ලිෆ්ට් එකට. අවාසනාවන්ත සිද්දිය වුනේ  අන්තිම තට්ටුවේ බහින්න යනකොට. සදාචල ලිෆ්ටුවෙන් ජනීජනයා කඩිමුඩියේ බැහැගත්තත් අපට මේ යකඩ සාම්පලෙත් එක්ක හරි ජංජාලයක් වුනා.  ලියකියවිලි මිටිය අරන්  අපි දෙන්නෙක් බැහැ  ගත්තා වුනත් යකඩ සාම්පලේ සමග ඔට්ටු වෙමින් සිටි තෝමස්ට බහින්න බැරි වුනා. අනේ ඔහු අර අඳුරු කුටීරය තුලට ඇදී ගියේ අපි බලා ඉද්දීමයි.

ටෙන්ඩරේ දෙන වෙලාව සම්පුර්ණ වෙන්න ඔන්න මෙන්න  කියල අපට නිච්චියක් තිබ්බේ නෑ . තෝමස්ට මක් වෙයිද කියල විපිළිසර වෙමින් සිටි අප ලඟට ආ ආරක්ෂක නිලධාරියා කිව්වේ. ' එයා අර පැත්තේ පහලට එන  ලිෆ්ට් එකෙන් දැන් එයි එහෙන් ගන්න' කියල. 

විනාඩියකට විතර පස්සේ දොර  නැති ලිෆ්ට් එක අනිත් පැත්තෙන් පල්ලම් බහිනවා. යකඩ සාම්පලේ අපට  පේනවා. එත් තෝමස් නෑ . අපිට හීන් දාඩිය දැම්ම. පස්සේ ලිෆ්ට් එක තට්ටුවටම පාත් උනාම තමයි දැක්කේ තෝමස් බිම දණගහගෙන මුණ වහගෙන අඬනවා  . අපි  මිනිහවයි යකඩෙයි  එලියට ඇදලා ගත්තා. දියෙන් ගොඩට ගත්තු මාලුවෙක් වගේ තෝමස් ගැහෙනවා.

භාරදීමට නියමිත වෙලාවට වඩා විනාඩි තුනක ප්‍රමාදයක් නිසා අපේ ටෙන්ඩරය ප්‍රතික්ෂේප වුනා . 

මේ වෙච්ච අලකලංචිය අපේ ලොක්කාට කියන්නේ කොහොමද කියා හිතමින් ඒ ගැන කතාකරමින්  ආපසු එන ගමන් තෝමස්ගේ  කන්කෙන්දිරිය ඇහුණා .  

' මහත්තයා එක අතකට වාසනාවට  තමයි ඔය ටෙන්ඩරේ අපට හම්බුන් නැත්තේ . නැත්නම් අර මළ ඉලවු ලිෆ්ට් එකේ තව කි පාරක් නගින්න වෙනවද අපිට  " 

Image Source: Toonpool

මැවිසුරු ගැමුණු සිල්වා සමග පොහොර හැදූ හැටි

මිට තෙමසකට පෙර වරලත් ඉංජිනේරු ගැමුණු සිලවාගේ වියෝවෙන් පසු ඔහු ගැන මා ලියු සටහන සමකාලින බොහෝ හිත මිතුරන් කියවා තිබුණු අතර ඒ කාලේ ඔහු සමග එක්ව රාජකාරි කළ  කිහිප  දෙනෙක් අදහස්  තිබුණි . මම ඔහු යටතේ රාජකාරිය  කලේ 1995 වසරේ මැද   සිට 1997 අවුරුද්දේ අග භාගය දක්වා වුවද ඉන් දිගු කලක් යනතුරු හරියටම කියානවානම් 2020 අවුරුද්දේ අග භාගය දක්වා ඔහු ගැන සෙවිල්ලෙන් හිටියෙමි. මගේ ලෝකයේ රෝල් මොඩල් එකක් වූ ඔහු හා රාජ්‍ය ඉංජිනේරු සංස්ථා ජීවිතය ගැන මට කියන්නට බොහෝ දේවල් තිබේ. 

කලකට පෙර මා ලියු අඹ විජේලාගේ කතාවද සර් කියලා කියාපන් කතාවේ සමහර කොටස්ද එහිදී ලද අත්දැකීමකි .මේ තවත් එවන් මතක සටහන් කිහිපයකි 

වරක් ලහි ලහියේ පැලියගොඩ මධ්‍යම වැඩපලට පැමිණි ගැමුණු සිල්වා එහි සිටි ලාබාලම ඉංජිනේරුවන් දෙදෙනා වූ පාලිතත් මාත් වාහනයේ  පටවාගෙන ; "යමල්ල මරු වැඩක් තියෙනවා බලන්න:" කියා කිව්වෙ. 

පරණ යකඩ ඉස්ටෝරු, කර්මාන්ත ශාලා හා කන්ටේනර් පර්යන්ත  අතරින් ඇදී  ගිය වහනය සුවිසල් ගබඩා සංකීර්ණයකට ඇතුළු විය. පැරණි බළකොටුවක තිබුණු පන්නයේ මහා විශාල යකඩ දොරටුවක් මදක් ඇර  තිබු නිසා ඒ  විශාල තහඩු ගොඩනැගිල්ලකට ඇතුළු වීමට අපට හැකි විය. 

එය  රසායන පොහොර මිශ්‍රණ කර්මාන්ත ශාලාවකි . යන්ත්‍ර සුත්‍ර තිබ්බේ දැවැන්ත ශාලාවේ  පසුපස අර්ධයට වෙන්නටය.  ඉදිරිපස තැන තැන  පොහොර ගොඩ ගසා තිබුණි. ඒ අතර යුහුසුළු  සේවකයන් දහ පහළොස් දෙනෙක් පොහොර ගොඩවල් දෙකෙන් වෙන වෙනම ගෙනා පොහොර සවල්වලින් එකතු  කරමින් මිශ්‍ර කරමින් සිටිති . සුදුකැට , රතුකැට , කළුකැට 

එසේ මිශ්‍ර කරනා පොහොර තවත් කිහිප  දෙනෙක් බෑග් වලට පුරවා ළඟ තිබ්බ තරාදියෙන්  කිරති . ඒ දවස්වල ප්‍රචාරය වූ වෙළඳ දැන්වීමක රට  පොහොර ගැන ප්‍රචාරය වුනේ මෙසේය '

"නවීන පරිඝණක  තාක්ෂණයෙන්, ස්වයංක්‍රීය  යන්ත්‍රානුසාරයෙන් මිශ්‍ර කර ඔබ වෙත එන අහවල් පොහොර" . 

පාලිතත්  මමත් නවීන පොහොර කවලම් කරන ස්වයංක්‍රිය මිනිස් යන්ත්‍ර දෙස  උපහාසාත්මකව බල බලා සිටියේ තරමක් ඈතට වෙලාය. ඒ අපේ අලුත්  ඇඳුම් සුට්වල දුවිලි තවරෙන්නට ඉඩ තිබුණු බැවිනි . 

මොහොතකින් අපට අප  කැටුව ආ මහා හුරා හෙවත්  ගැමුණු බොස්ට  වුනේ මොකක්දැයි හිතා ගන්නට බැරි විය. මේ දැන් මෙතන සිටි ඔහු ආගිය අතක් නැත . අවසානයේ අපට ඔහු දැකගත හැකි වුනේ පොහොර යන්ත්‍රාගායේ උඩටම නැග සිය සටහන් පොතේ මොනවාදෝ කඩිමුඩියේ ලියමින් සිටියදිය . අපට වඩා අවුරුදු විසිපහකටත් වඩා වයසැති මේ පැසුණු ඉංජිනේරුවා  අට්ටාල හා , දිග බෙල්ට් අතරින් රිංගා  යද්දී බලා සිටින්නට ලැජ්ජා  සිතුනු අපි දෙදෙනාද සර්කස්කාරයන් මෙන් යකඩ ඉනිමං  වල එල්ලී එල්ලී ගොස්  මුළු කර්මාන්තශාලාවම  දැක බලා ගත්තෙමු 

සටහන් පොත කිහිල්ලේ  ගසාගෙන දෑතින් දෑත  පිස දමමින් අප වෙත ආ ගැමුණු බොස්   කිව්වේය. 

' දැන් මේකයි අපි කරන්න ඕනි. මේ යන්ත්‍ර සුත්‍ර ඔක්කොම එහෙන්  මෙහෙන් කැඩිලා පරණ වෙලා වැඩ කරන්නේ නෑ . ඒ අස්සේ මේකේ අයිතිකාරයන්ට ඕනි ෆැක්ටරියම  ඔටෝමේට් කරන්න . දැන් මේ හදන්නේ ඒ ගැන වාර්තාවක් හදන්න"

ඒ වැඩේ ඉන් එහාට ගියාදැයි මම හරියටම දන්නේ නැතත් . ගැමුණු සිල්වා යනු ඉතා ප්‍රයෝගික ක්‍රියාශීලි  ඉංජිනේරුවෙක් බව පසක් වුයේ ඔහු අර යන්ත්‍ර සුත්‍ර නිරීක්ෂණය කල යුහුසුළු විලාශයෙනි . 

ඉංජිනේරු සංස්ථා සේවයෙන් ඉවත් වුවාට පසු මට ඔහු හමු වී ඇත්තේ දෙතුන්වරකි .

පළමු වරට මම ඔහුට දුරකතනයෙන් කරන ලද ඇරයුමක් පිළිගනිමින් අපේ සමාගමේ හඳුනවා දීමේ උත්සවයට ආවේය.එදා ඔහු කතා කලේ තාක්ෂණ, පර්යේෂණ සැලසුම් හැදීම හා ක්‍රියාත්මක කිරීම ගැනය . රාජ්‍ය  අංශයෙන් පිටත සිටින පුද්ගලයන්ට පර්යේෂණ හා නවෝත්පාදන කිරීමට සුදුසු මධ්‍යස්ථානයක් බිහි කිරීමේ උත්සාහය අගය කළ  ඔහු එහෙත් මේ වැඩේ හරි බිස්නස් මොඩල් එක එහෙම  නැත්නම් මුදල් උපයමින් පවත්වාගෙන යෑමේ  ක්‍රමෝපාය අපැහැදිලි බවද කිව්වේය. 

තවත් වාසර කීපයකට පසු මට අපේ බැචෙකු වූ බන්ධුල කරුනාරත්නත් සමග තවත් අලුත් වැඩක් පටන් ගන්නට සිතුණි  . වැඩේ මෙහෙමය. ලෙඩවලට බෙහෙත් ගන්නට චැනල් සෙන්ටර් තිබෙන්නාක් මෙන් ඉදිකිරීම් අංශයේ සියලු උපදෙස් හා සේවා ලබා දීමට චැනල් සෙන්ටර් එකක් දැමීමය. අපේ සිහිනයේ හැටියට මේ ආයතනයේ කාමර දහයක් පහළොවක් තියේ . එකක ගොඩනැගිලි  සැලසුම් ඉංජිනේරුවෙක් සිටි, අනෙකේ වරලත් විදුලි ඉංජිනේරුවෙක් සිටි තවෙකක සැලසුම් ශිල්පින්ය, තව එකක ඇස්තමේන්තු හදන්නෙකි, ඉඩම් සැලසුම් හා නඩු ගැන උපදෙස් දෙන තවත් තැනෙකි. මේ ආදී සකලවිධ ඉදිකිරීම් උපදෙස් සේවා සියල්ල ලබාගෙන පිටව යන කෙනෙකුට අන්තිමේදී හාඩ්වෙයාර් එකක්ද තිබේ . ඇත්තෙන්ම අපි එවැන්නක් පටන්ගත්තෙමු . බර වියදම් දැරුවේ බන්ධුලය .එහි නිල ආරම්භක උත්සවයට එන්නැයි ඇරයුම් කරන්නට  එවකට නාගරික සංවර්ධන  අධිකාරියේ සබාපතිවරයා වූ විද්‍යාජෝති ගැමුණු  සිල්වා හමු වීමි  . මහේශාක්‍ය කාමරයක විශාල මේසයක කෙළවර  සුපුරුදු සිනහව දාගෙන සිටි ඔහු මා සතුටින් පිළිගත්තේය .

' ඉතින් ඉතින් කොහොමද උඹලගේ වැඩේ ? ඔහු ඇසුවේය "

" ඒක  හෙමින් කරගෙන යනවා බොස් . මම ජොබ් එකකුත් කරනවා . තව අපේ පොඩි වැඩක් තියෙනවා බොස් ලබන සෙනසුරුදා උදේ දහයට . පොඩ්ඩක් ඇවිල්ලා යන්න පුලුවන්ද?

' මම ලබන සෙනසුරාද කොළඹ නෑනේ  බං . ඉතින් මේ ගමන උඹල මොකක්ද කරන්න යන්නේ ?"

 මම අපේ කතාව කිව්වෙමි ඉදිකිරීම් චැනලින් සෙන්ටර් එක . ඔහු මදක් කල්පනාකාරී විය. මුහුණේ ප්‍රසන්න පෙනුමක් මතු විය. 

' මේක හොඳ අදහසක්. ඒත්  අදහසක් හොඳ වෙච්ච පලියට සාර්ථක වෙන්නේ නෑ . ඉස්සෙල්ලම හොයල බලපන් ඔය වගේ දෙයක් කරන්න උත්සහ කරපු වෙන කවුරු හරි ඉන්නවද කියල. නැතිනම්  බලපන් කවුරුවත් ඔහොම දෙයක් නොකළේ ඇයි කියල. ඔහොම කලින්  අත්දැකීම් නැති දෙයක් කරන්න ඕනි ටික ටික පරිස්සමින් . මමනම් කියන්නේ ඉස්සෙල්ලා අදායම ලැබෙන පාඩු වෙන් නැති ඔය හාඩ්වෙයාර් කෑල්ල වගේ එක දාලා ටික ටික අනිත් වැඩ පටන් ගනිල්ලා '

ඔහුගේ දැනමුතුකම්  ඉතා ප්‍රායෝගික ඒවා බව අපට පසක් වුයේ තරමක් පහු වෙලාය. 2001දී පටන්ගත්    තාක්ෂණ පර්යේෂණ හබ්  එක හරි හමන් බිස්නස් මොඩලයක් නොතිබියෙන් 2003 දී , බිස්නස් අරමුණක් තිබෙන මෘදුකාංග හා වෙබ් සැලසුම් සමාගමක් ලෙස හරවා පවත්වාගෙන යන්නට හැකි  විය . එය දැන් දහඅට හැවිරිදි   තරුණ සමාගමකි. 

මගේ යාලුවා ඉදිකිරීම් සේවා චැනලින් සෙන්ටර් එක හාඩ්වෙයාර් එකක් බවට මුලින් හරවා ණයතුරුස්  ගෙවා දැම්මේය . ඔහු අද සාර්ථක ගොඩනැගිලි සේවා ඉංජිනේරු සේවා සමාගමක් පවත්වාගෙන යයි .

ඉංජිනේරු ගැමුණු සිල්වා යනු  විශේෂයෙන්  හැදෑරිය යුතු  වටිනා චරිතයකි .  මේ ඔහුගේ ජිවිතයේ කුඩා පැතිකඩක් මගේ නිරීක්ෂණයට අසු වූ ආකාරයයි  .ඔහුගේ පරිණත  අත්දැකීම්වලින් ,  සමහර උපදෙස්වලින්   ඉංජිනේරු විද්‍යාවට, ව්‍යාපාර කළමනාකරණයට පමණක් නොව රාජ්‍ය පාලනයට පවා ගත හැකි පාඩම් ඇතැයි මට  සිතේ 

Photo Source: ugaoo.com

ගැමුණු සිල්වාට නම කියා කතා කළ නවක ඉංජිනේරුවා

මිට අවුරුදු විසි පහකට පෙර  මා රස්සාව කළේ ඉංජිනේරු සංස්ථා සමාන්‍යධිකාරි විද්‍යාජෝති ගැමුණු සිල්වාගේ කාර්යාලයට යාබදව පිහිටි ඔහුගේ  සහයක බලකා කොටසේය. තේජාන්විත තනතුරක් හෙබවූ මුළු රටේම සුපතල වරලත් ඉංජිනේරු ගැමුණු සිල්වාට බාල මහලු සියලුදෙනා  ඇමතුවේ ' සර්; කියා හෝ ගැමුණු බොස් කියලාය. ඔය කාලයේම පිට රට විශ්ව විද්‍යාලයක ඉගෙනගත්   නවක  ඉංජිනේරුවෙක් අප සිටි කාමරයේ වාඩි  කෙරෙව්වේ ගැමුණු බොස් විසින්මය . ඒත් මේ නවක ඉංජිනේරුවා ගැමුණු බොස්ට   'ගැමුණු' කියා ඇමතුවේය .  කාර්යාලයේ සෙසු සියලු  දෙනා මේ කොලුවා කරන මේ "බරපතල වැරැද්ද" ගැන කෝප ගත්හ . ඔහු නිවැරදි මගට ගන්නට උත්සහ ගත්හ . ඒත්  ගැමුණු බොස් ඒ වගක් සත පහකට ගණන් ගත්තේ නැත . තමන්ට නම කියා කතා කරන මේ අලුත් ඉංජිනේරු කොල්ලා සමග කොම්පියුටර් ප්‍රෝග්‍රෑම්  ගැන කතා කළේය .ඩිජිටල් කැමරා ගැන කතා කළේය .

නොබෝදා දිවියෙන් සමුගත් ඉංජිනේරු ගැමුණු සිල්වා දියුණු මිනිසෙකු ලෙස මා දකින්නේ ඒ නිසා පමණක් නොවේ . ඇත්ත වශයෙන්ම ගැමුණු සිල්වානම්  ශුර ඉන්ජිනේරුවාගේ හැබෑ චරිතය  ආචාර්ය කුලසිංහගේ දැවැන්ත ප්‍රතිරූපය නිසාත් ගැමුණු සිල්වාට කරන්නට පැවරුණු රජයේ රාජකාරි වන මාලිගාවිල පිළිමය කෙලින් සිටුවීම, දළදා මාලිගාවේ රන් පියස්ස්ස ඉදි කිරීම , මිරිසවැටිය දාගැබ පිළිසකර කිරීම වැනි  කටයුතු කීපයක් ඉස්මතු වීම නිසාත් යටපත් වී ගොස් ඇති බව මට සිතේ . 

ඒ කාලයේ  පරිගණක  සාක්ෂරතාව සහිත අවුරුදු පනස් ගණන් වයසේ  ඉන්ජින්නේරුවන් සිටියේ අතලොස්සකි. එහෙත් ඔහුට හොඳින් පරිගණක හැසිරවිය හැකි වූ අතර , මිරිසවැටි දාගැබ, ගල් විහාරයේ යකඩ පියස්ස ආදියේ ත්‍රිමාණ සැලසුම් ඔහු අන්දවාගෙන සිය පරිඝනක තිරයෙන් බල බලා යම් යම් වෙනස්කම්  කරන හැටි මා දැක තිබේ . 

1995 වුරුද්දේ   දිනෙක ඔහු පළමුවරට මට මුහුණට මුහුණ හමු විය . ඒ ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍ය ඉංජිනේරු සංස්ථාවට අලුත් ඉංජිනේරුවන් බඳවා  ගන්නා ඉන්ටවිව් එකකදීය .හරියටම කියනවානම්  දෙවැනි ඉන්ටවිව් එකේදීය . මුල් ඉන්ටවිව් එකට අයදුම් කරුවන් සියයක් පමන සිටි අතර ඉන්ටවිව් බෝඩ් එකෙත් සෑහෙන දෙනෙක් සිටියත් ඉන් කිසිවෙක් ගැන මා දැන  සිටියේ නැත . ඒත්  දෙවන ඉන්ටවිව් එකට තේරුණු අපි දහ  පහළොස් දෙනා ඉන්ටවිව් කරන්නට සංස්ථා ජෙනේරල් මැනේජර් ගැමුණු සිල්වා සිටියේය. විෂය දැනුමට අමතරව විෂය  භාහිර කුසලතා ගැනද ඔහු විමසුවේය.  මා විද්‍යා පත්තරේකට ලියන බව දැනගත් ඔහු දිගින් දිගටම ඒ ගැන හාරා  අවිස්සුවේය. කැළණි පාලමේ අලුත්වැඩියාව , දහයියාවලින් ගඩොල් හැදීම, බයිසිකලේ ජනප්‍රිය කිරීම ආදී එක එක මාතෘකා ගැන උනන්දුවෙන් කතා කළ  ඔහු කිව්වේ ඊළඟ  සතියේ දිනෙක පැමිණ ඔහුව හමුවන ලෙසය .

ඊට සතියකට පසු  මම ඔහු හමු වුනෙමි . ඔහු මට තම කන්තෝරු කාමරයට  යාබද කොටසේ තිබු පරිගණකයක් පෙන්නුවේය. "මේ තියෙන්නේ පෙන්ටියම්  අලුත් කොම්පියුටරයක් , ඔටෝකැඩ්  අලුත්ම වර්ෂන් එක දාලා තියෙන්නේ පොඩ්ඩක් බලාපන්". ඒ කාලේ අලුත්ම අලුත් තාක්ෂනයන් වූ මේ කොම්පියුටරය හා ඉංජිනේරු සැලසුම්  ඇඳීමේ මෘදුකාංගයට ආධුනිකයෙක් වූ මම විෂ්මපත්ව කීබෝඩය අතපත ගාමින් සිටිද්දී ගැමුණු බොස් කොහේදෝ සිට  යලි කඩා පාත් වුයේ ' Mastering  AutoCAD 12' නම් පිටු බරගානක  පොතක්ද රැගෙනය . 

"හරි ඔතන තමයි උඹේ රස්සාව . ඔය පොත කියවපන් . ඔය සොෆ්ට්වෙයාර් එක ඉගෙන ගනින්" . 

එතැන් සිට සතියක් පමණ නොදන්නා මෘදුකාංගයක් එකෙළ  මෙකෙල කරමින් පොත පෙරලමින් ඉගෙන ගන්නට උත්සහ කලෙමි.  මට ලැබී ඇත්තේ රස්සාවක්ද පුහුණුවක්ද නොදත්තෙමි . යකඩ අට්ටාල, ටැංකි , දාගැබ් පිළිසකර කිරීම් ආදී වැඩ රාශියක සැලසුම් පරිගණකයේ  තිබිණි . ගැමුණු බොස් වරින් වර පැමිණ කුමක් හෝ කියා දෙයි. ඔහු කිව්වේ  ඒ වනවිට ලංකාවේ ඉංජිනේරුවන්, සැලසුම් ශිල්පින් සීමිත පිරිසක් පාවිච්චි කරන මේ ශිල්පය පෑලියගොඩ වැඩබිමට හඳුන්වාදිය යුතු බවයි .  ඊට අවස්තාව එළඹෙනතුරු මා කොළඹ හුණුපිටිය පාරේ සංස්ථා ප්‍රධාන කාර්යාලයට වී ඉගෙන ගත යුතු බවය .

ඔහොම දින කීපයක් යද්දී මට මට ලංකාවේ සුපතල ඉදිකිර්ම් සමාගමක ලොක්කෙක්ගෙන් ඇමතුමක් ලැබිණි . 

"ඔයා ජි එම්  ගාව ඉන්න අලුත් ඉන්ජිනියර්  නේද?. අපිට ජී එම්  මහත්තයා කිව්වා  ඔයා ගැන . ඔයාට කියල අපේ ටෙක්නිකල් ස්ටාෆ් එකට  පොඩි ට්‍රේනින් එකක් කර ගන්න ඕනි  ඔටෝකැඩ්  ගැන  " . 

' අනේ මම තාම මේ පුරුදු වෙනවා විතරයි. උගන්නන තරම් දැනුමක් නෑ '

" එහෙම කියන්න එපා ගැමුණු මහත්තයා  කිව්වා ඔයාට මේ වැඩේ පුළුවන් කියල. ඔන්න නොවරද්දා ලබන සෙනසුරාදා ඉඳන් දිගටම එන්න . අපි හොඳට ගෙවනවා ' කි ඔහු දුරකථනය තැබුවේය .

එදා හවස්වරුවේ ගැමුණු බොස් කන්තෝරුවට ආ විට මම මේ අකරතැබ්බය ගැන කිව්වෙමි . 

' බොස් මම උගන්නන්නේ කොහොමද මට  තාම මේකෙන් මොකුත් වැඩක් කරගන්න බෑනේ? '

' මේකයි බං . උඹට තාම හරියට පඩියකුත් හම්බ වෙන්නේ නෑ . ඉතින් සති අන්තේ ටියුෂන් එකක් කරලා ගානක් හොයා ගත්තට කමක් නෑ . උඹ සතිය පුරා ඔය පොත බල බලා ඔටෝකැඩ්  ඉගෙන ගනින් . සති අන්තේ පැය දෙකක් උගන්නපන් . ඕක කරන්න පුලවන්. "

ඒ වචන ටිකෙන් දිරිමත් වූ මා එතැන් සිට ඔටෝකැඩ්  නම් පරිගණක මෘදුකාංගය ඉගෙන ගනිමින් උගන්වන්නට පටන් ගත්තෙමි. මේ නිසා මගේ ජීවිතය වෙනස්ම මගකට හැරුණි. 

ඉන්පසු මගේ ජිවිතයේ මග පෙන්වන්නෙකු වූ විද්‍යාජෝති ගැමුණු සිල්වා පිලිබඳ මතක සටහන් රාශියක් තිබේ . ඒවා කෙටි සටහන් ලෙස මෙසේ  ලියමි  

සංවිධානයක් කියන්නේ ජීවියෙක් 

පෑලියගොඩ ඉංජිනේරු සංස්ථා මධ්‍යම වැඩබිමේ කළමනාකරුව සිටි ජයසිංහ මහතා විශ්‍රාම ගන්නා දින විද්‍යාජෝති ගැමුණු සිල්වා අපුරු  කතාවක් කිවේය 

"ඉංජිනේරු සංස්ථාව කියන්නේ පණ  තියෙන ජීවියෙක්. ජයසිංහ මතතයාලා මේකේ ලේ නහර, අඬුපඬු  විහිදිච්ච තැන ගැන දැනගෙන හිටියා . ඉතින් මේ ජීවියාගේ වෙනස්කම් කරන්නනම් ඒ ගැන හොඳින් තේරුම්ගෙන ඉන්න ඕනි . මේක හොඳ කණ්ඩායමක් එකතු වෙලා මහන්සියෙන් හදා ගත්ත ජිවත් වෙන සංවිධානයක්. මේකේ අඩුපාඩු දුර්වලකම් ඕනි තරම් තියෙනවා .අලුතින් එන කෙනෙකුට මේක උඩුයටිකුරු කරලා හදන්න ඕනි කියල හිතෙයි. ඒත්  ජිවත්වන අඬු දඬු මහත් වෙච්ච, විහිදිච්ච ජීවියෙක්  එක රැයින්  පෙරළි  කරලා  හදන්නබෑ ."

හැමදේම  ඉක්මණින් කඩාබිඳ අලුතින්ම නිර්මාණය කිරීමේ වුවමනාවකින්  සිටි අලුතින් පත් වී ආ කළමනාකාරවරයාද, ඒ ආකාරයේම හදිස්සියක් තිබු මාද   මේ කතාව සාවධානව අසා පිරිස අතර විය. 

මහා  බැංකුවේ බැරියර් ගේට්ටුව 

අනූව  දශකයේ මැද මහබැංකුවට එල්ල වූ  එල් ටී  ටී  ඊ බෝම්බ ප්‍රහාරයෙන් පසුව බොහෝ රජයේ ආයතනවල ආරක්ෂාව තර කෙරිණි . ඒවා ඉදිරිපිට බැරියර් ගේට්ටු සවි කරන්නට පැවරුනේ ඉංජිනේරු සංස්ථාවටය. රාජගිරියේ මහබැංකු පුහුණු ආයතනෙය් බැරියර්  ගේට්ටුව සවි කරන්නන්ට මට පැවරිණි . ගේට්ටුව බැලන්ස් කිරිල්ලක් හෝ එසවූ ගේට්ටුව යලි පහත  කරන්නේ කෙසේද යන්න ගැන නොසිතා සංස්ථාවේ තිබු ශක්තිමත්ම යකඩ බට හා රේල් පිලි පාස්සා තනා තිබු මේ ගේට්ටුව සවි කරාට පසු ආපසු පාත් වුනේ නැත . අපි හින් දාඩිය දාගෙන මේ බටය පාත් කරන්න දඟලමින් තැක්  ගැහි ගැහි සිටිද්දී පාර අයිනේ නවතා තිබු කාරයකට හේත්තු වී  වී අප දෙස බලා සිටින උසැති පුද්ගලයා පාරේ ලයිට් එළියෙන්  මම හඳුනා ගතිමි . ඒ  සංස්ථා සාමාන්‍යාධිකාරි ගැමුණු සිල්වාය .  මම ඔහු සිටි තැනට ගියෙමි. මා ආ වගක් ගණන් නොගෙනම ඈත සේවක පිරිස ගේට්ටුව සමග ඔට්ටු වෙන සැටි බලා සිටියේය . ඉන් පසු හඬ අවදි කළේය. 

" මෙහෙම වැඩක් වෙනවා කියල මම දැනගෙන හිටියේ නෑ .  මෙතනින් යනකොට සංස්ථාවේ ක්රේන්  එක තියෙනවා දැක්කා . ඒකයි  නතර කළේ . මම බලා හිටියා  උඹලගේ වැඩේ. ඕක හරි යන්නේ නෑ . දැන් සද්ද නොකර ඔය බැරියර් එක ගලවලා ගෙනාපු ලොරියේම පෑලියගොඩට  පටවාගෙන පලයන්. නැත්නම් වස ලැජ්ජාවයි වෙන්නේ. ඊට පස්සේ දවස් කීපයක් අරගෙන, ගණන් හදල , බර අඩු කරලා , කණු දෙකක රඳවලා ට්‍රයල් කරලා බලපල්ලා . ඊට පස්සේ  ගෙනල්ල හයි කරපල්ලා"' කි ඔහු වහා  පිටත් වී ගියේය . 

( Photo : SEC Facebook)

- ඉතිරි කොටස  -